sábado, 9 de mayo de 2020

"A ROMÁNTICA ALAMEDA DE CORME"


“A ROMÁNTICA ALAMEDA DE CORME”
Se dalgunha cousa podemos presumir os cormeláns, é de ter a segunda alameda de tódalas vilas da Costa da Morte. Porque coido entender que a de Cee, quizais sexa a máis anterga, preto da Igrexa e antaño praza principal. Nela toquei  en sendo neno, con 13 anos coa nosa Banda,  cando aínda o mar chegaba ao mesmo adro.
Mais, volvendo á nosa, á de Corme. Foi unha alameda que comezou coa iniciativa veciñal, como todo o que se fai neste pobo. E velaí como dou o seu froito: de aquel vello xardinciño chegamos a esta fermosa alameda da Costa. A este xa centro de esparcimento ollando a nosa Ría e de obriga parada a cantos visitan a nosa vila pra sacar a foto de recordo.
Aínda lembro a mañá do 24/F. Aquela mañá, cando aquel triste acontecer do día antes chegaba ao seu fin no Congreso, nós estabamos plantando a terceira palmeira comezando pola Estada coa radio  pegada á orella. E abofé que saiu rechonchiña a devandita palmeira. Debíu ser en lor do día e da hora! Ata debía ser bautizada co nome dese día.
Mais para chegar a este fermoso xardin, que como digo é o senlleiro da Costa ata Cee, antes tivemos que plantar centos e centos da árbores que non foron adiante por mor do chán de recheo ou dos salseeiros do preto mar.  ¡Mais, que vista á nosa Ría e todo Cabana tomando a sombra!
Pero a cousa valíu a pena, porque, quizais naquela data nunca eu pensei en chegar a ver as palmeiras con esta envergadura por mor dos salseiros en inverno do mar e plantadas en recheo pedregoso do peirao, que non terra. E velas aí están formando a consabida alameda para darnos sombra no verán e ledicia incluso durante o inverno.
Moitas veces penso: ¿Cantas parelliñas se declararían ao longo destes anos e ao socairo das nosas árbores? Porque decídeme a verdade: ¿Que mellor ca un xardín pra darse o primeiro bico? Ou sexa, romanticismo na súa propia esencia. Porque unha declaración de amor, tamén necesita un pouco de ar fresco, pra non chegar ao sofoco, que non é pouco.
Antes, os da miña xeración nos declarábamos no salón Miramar. E co ruído da orquestra tocando. Pero tocándoche o mesmisimo e facéndoche a pascua pra dicirllo no oído á rapaza que che quitaba o sono. E a golpes e empuxóns dos mal bailantes ou quizais cando as marcadoras do compás eran as mozas. Se algo non sabemos os homes, o de homes é un dicir, é deixarnos levar bailando por  unha muller. 
Ante isto, xa daquela quedaba moi claro quén iba mandar na casa despois de pasar pola vicaría. E así estabamos tremendo ir ao chan do salón. Con tanto nervio, así tropezábamos uns contra os outros e cada domingo, alguén viña cun pé machacado.¡ E sen poder declarse como Deus manda!
E todo, porque non tiñamos alameda pra susurrarllo no oído e escoitando como as ondas do mar de Corme baten contra o “Petón das Gaivotas”, popularmente coñecido, aínda que o seu nome oficial seica é o Biscoiteiro. Así a cousa, que, un bico pide outro e seis son media ducia. Pero postos ao conto e  con tanto arrumaco, que sexa unha ducia. Coma os ovos aos afillados na Pascua.
Ai, quen fora mozo de novo para declararse na nosa alameda á  penumbra das farolas envoltas nas follas de palmeiras e plataneiros! Aínda que ben pensado, antaño tamén servía a Furna do Osmo para tan grato mester, pois, a Furna tamén ten o seu encanto, feitizo e embruxo. O problema era a ver quén levaba ate alí unha rapaza para declararlle o seu amor.
Así que meus, por fin arranxamos o problema das parellas. Que non era pequeno polo de arrexuntarse. E para máis, xa pretos da nosa Igrexa polo de dar remate á cousa. Ou sexa: o sí quero. E co bico do cura moderno ao pé do Altar, non como vos contei o do meu casamento. Que quedei sen el. Sen o cura non. Sen o bico da miña voda, perdón, do meu casamento.
Mirade vós logo,  senón foi cousa boa esta nosa alameda. Non solo dá sombra senón que tamén inspira ao amor baixo a súa arboleda!. ¿Pero  que dixen, riba das árbres, ai como tou?. Claro, pra subir hai que ter 15 ou 20 anos. E agora, nin á banqueta cando hai que cambear unha bombilla. As cousas ao seu tempo. ¡E os namoros, na nosa Alameda!.

viernes, 8 de mayo de 2020

"EU NON PUIDEN SER MÚSICA POR SER MULLER"


“EU NON PUIDEN SER MÚSICA POR SER MULLER”
Poema de miña tía Genoveva falecida o 4 de abril do 2.020
FROXÁN, QUERIDO FROXÁN /FUCHES LUGAR CRIADOR
DE DEZAOITO MÚSICOS / DE CADA CASA O MELLOR.
MEU PAI NACÍO EN GUXIN / E CASOU PARA FROXÁN
TIVÉRONNOS A DEZ FILLOS / E NUNCA NOS FALTOU PÁN.
             CANDO Á MESA ESTÁBAMOS / ERAMOS UNFORMIGUEIRO
CANDO COMÍA O ÚLTIMO / XA ACABARA O PRIMEIRO.
CINCO SAÍRON MÚSICOS / QUE NON OS POIDO ESQUENCER
MAIS POR NACER EU MULLER / MÚSICA NON POIDEN SER.
EU TAMÉN QUERÍA IR CON ELES / MIÑA NAI NON ME DEIXÓU
NINGUÉN SABE NESTE MUNDO / O PESAR QUE ME QUEDOU.
PRO NON ME QUERO-ACORDAR / DO BEN QUE EU O PASABA
CANDO ELES ENSAIABAN / E EU NO SOBRADO BAILABA.
CANDO EU TIÑA NOVE ANOS / ACABOUSE A DIVERSIÓN
PORQUE XUSTO EMPEZOU / A TRISTE REVOLUCIÓN.
DOUS IRMÁNS FORON A GUERRA / QUE DOLOR NO CORAZÓN
BASILIO, O DO CLARINETE/ E JOSÉ O DO TROMBÓN.
NA NOSA CASA ACABOUSE / AQUELA GRAN ALEGRIA
PORQUE MIÑA NAI CHORABA / A TODAS HORAS DO DÍA.
MIÑA NAI PEDÍA A DEUS / E Á VIRXE SOBERANA
QUE OS LIBRASE DAS BALAS / NESES CAMPOS DE BATALLA.
MEUS IRMÁNS QUE-ERAN TAN VOS / FIXERON DESTA MANEIRA
QUE NON SUBIRA EDUARDO / PORQUE-ELES XA ESTABAN NELA.
ELES TIÑAN VOS ENCHUFES / E DIGO DE CORAZÓN
BASILIO DE ESCRIBIENTE / E JOSÉ EN TRASMISIÓN.
A MIN QUERIANME MOITO / ERA EU QUEN LLES ESCRIBÍA
E FALÁBALLE DAS MOZAS / MANDÁNDOLLE POESÍAS.
CANDO A GUERRA SE ACABOU / CANTAMOS CON ILUSIÓN
PORQUE MEUS IRMÁNS CHEGABAN / DE DEFENDER A NACIÓN.
CANDO NA CASA ENTRARON / ELES VIÑAN MUI CONTENTOS
QUE XA PODÍAN COLLER / DE NOVO OS INSTRUMENTOS.
BASILIO A MIÑA NAI ANIMOU/ QUE XA SE ACABOU O DOLOR
EN TERUEL XA FORMEI A BANDA / E NO FRENTE FUN DIRECTOR.
 MIÑA NAI DE TAN CONTENTA / XUNTANDO O LUME DA BRASA
DÍXOLLE, VAI MEU FILLIÑO / QUE CINCO XA SODES NA CASA.
FORMOUSE UNHA BOA BANDA / POR CERTO SE HAS HABÍA
TAMÉN ESTABA GAMALLOS / MÁIS A DE JOSÉ MARÍA.
CASA DE TANTA ALEGRÍA / EN FROXÁN NON A HABÍA
CON CINCO HIRMÁNS TOCANDO / POR TÓDALAS ROMERÍAS.
AHORA REZO POR ELES / POIS CATRO XA VAN NEL CIELO
DOS QUE A MÚSICA TOCARON / SOLO QUEDA O NOSO LELO.
VIVO NA-ALDEA EN SOMONTE / OLLANDO A SAN ADRIÁN
CON AIRES DE ROSALÍA / E RAICES DE FROXÁN.
DEDÍCOME Á POESÍA / POIS MÚSICA NON PUIDEN SER
QUE NON ME QUITARAN O CRETO / POR NACER EU MULLER.
A MEU SOBRIÑO SUSO / EU QUERO FELICITAR
QUE A MÚSICA LEVA NA SANGUE / COMO A LEVOU SEU PAI.
----------------------------------------------------------------------------------------------



jueves, 7 de mayo de 2020

AQUEL 7 DE MAIO DE 1967


AQUEL 7 DE MAIO DE 1967
Ola amigos: Hoxe tiña preparados varios temas en reserva. Pero de mañá, me din conta que hoxe debía adicarllo a meu pai por máis que hai 53 anos. Así logo, desexo falar del, do mellor pai, mestre e amigo que tiven.
Nacera en Froxán o 15 de agosto de 1.915, o mesmo día que miña nai. Era o segundo de 10 irmáns, nada fóra do normal  nese tempo. Froxán, 17 casas tiña no século XIX  e as mesmas segue tendo a día de hoxe. Fillo de labradores, coma toda aquela aldea. Nese  Froxán do meu corazón.
Comezou á escola en Corme-Aldea. Mais tanto afán tiña de saber, que se iba xantar á casa, non podía volver de tarde por mor de ir coas vacas. Así a cousa, pasaba sen xantar, ou cun anaquiño de broa e auga da fonte máis preta, pra quedar á escola de tarde.
Dende sempre, surxío unha ademiración mútua coa súa mestra Dona Teresa Colls, que anos despois e xa de casado recibía cartas dela. Na páxina 196 do meu libro, foto dunha carta manuscrita da mestra.
Aos 11 anos, e coma case todos os de parroquia de Corme-Aldea, comeza a estudar música. A alternativa ao mar naqueles pequenos veleiros de cen toneladas e pouco máis. Aos 13 sae ver mundo formando na Banda do seu profesor o señor Gamallos, así coñecido. Soio de Froxán, case 20 músicos das 17 casas.
Aos 19 anos, no 1.934 se incorpora á mili e dous anos despois, xusto no intre de cumplir, estala a fatídica guerra no 1.936. Enlaza xa sen remdio. Destinado a Teruel, entra de oficinista da Compañía dada a súa boa letra e rápida caligrafía. Mais, no outubro, tres meses despois, se decata o Capitán que tiña músicos suficentes pra formar unha Banda. Case todos  eran do mesmo Froxán e  Corme-Aldea e algún de Tella.
Veñen á casa un mes de permiso, por mor de levar os instrumentos e xa de volta se plantexa a cuestión do director. É nese intre, á proposta do Capitán de se aceptaban a Basilio de director e todos por unanimidade  dan o si, nace a que sería a derradeira das 7 Bandas da parroquia de Corme. A mesma que sobor das súas raiceiras dirixo eu  84 anos despois.
Remata a triste continda en abril do 1.939, xusto cando a tempada de festas comezaba. Viñan xa ensaiados e falan entreles de seguir como: Banda de Música La Nueva de Corme.  Pero como en tódalas Bandas da época, o nome queda a un lado, sempre se coñecerían polo do director. Sería logo, a Banda de Basilio. Ata hai hoxe, 7 do maio,  53 anos. Logo, en 8 anos máis, até o 1.975,  pasarían 4 directores.
Casáramos nós o 25 de febreiro e o 23 de abril, un ictus o levaría tal día coma hoxe. Soio fixera o Venres Santo en Fisterra, a primeira do ano. E a última. Por sorte, alguén hai anos me dou a foto dese día dirixindo a Danza dos Paus. Ali, na entrada ao Adro. Onde eu tamén tocara esa danza. Aquela esquina, a entrada, segue sendo para min  algo que non atopo as verbas do que me pasa para expresalo.
Papá, meu pai, foi o mestre, dicía. O amigo. Quén me ensinou os routeiros da vida e tantas portas abertas aló por onde el andivo. Ou ese íntimo amigo, pra superar o despecho coitado da carta desa primeira noiva que te deixa. E con catro agarimosas palabras. Lle sobraban. Nunca o entendín. Canta personalidade sen estudos, cando menos de bacharalato.¡E nacera en Froxán, corredoiras lamacentas. Sen luz e chan de terra na cociña!.
Hoxe fun ao cemiterio. Non sei a qué?. Alí non hai nada. Nada había xa cando mamá me dixera de o xuntar con el. E soio pasaran 40 anos. Era a miña ínqueda esperanza de volver a velo. Mais, me quedan catro consellos que marcaron o Norte da miña vida: “A un home, non hai falla de dicirlle unha cousa dúas veces”. “A palabra dun home, é un acta de notario”. “Hai sinceridades que matan, fillo”. E a última: “O importante non é atopar o músico, o importante é atopar o home”. Sabias palabras e sabios consellos.
Así, aprezados amigos, vos pido perdón por non ser capaz de esquecer este día. Ou este pai, amigo, compañeiro e casemente padriño, porque aló onde vou, serei sempre: Suso de Basilio. 

miércoles, 6 de mayo de 2020

"E A FOTO, QUEDOU SEN BICO"


“E A FOTO, QUEDOU SEN BICO”
Hoxe teño que cumplir a promesa de onte. E pesoume, porque eu son así de palabra. Dicía onte, que vos contaría a miña voda. Pero o meu foi casamento, como ten que ser. Non sei  por que será, mais na miña esculca da vida, vexo que van durando algo máis. Tampouco é pra tirarse ao río, porque de todo hai nesta vida do Señor.
Ai meus,  pero por qué non estaría  onte calado?. Quén son eu pra contar o noso casamento?. Porque un casamento, sempre é cousa de dous. A saber?.
Asi que aínda sen termos esa moda que hai agora de: “Separación de bienes y gananciales”, vou facer coma quén, falo de min e non creo que me riña por iso. Amais, que hoxe me fixo unha cacho tortilla que me puxen xebre.
A cousa do casoiro, veu sendo que o día antes confesáramos. Ou esa era a cuestión. E aló foi ela, a noiva. Primeiro. Eu ollei como facía e se poñía no lateral axeonllada. Erguío un vélo negro e aló debío contarlle baixiño ao través duns furados. Non puiden ouvir nin ren. Casamente parecía, Deus mo perdoe, que estaba ollando un cobo de abellas por se había mel.
E  tocoume o turno a min. Dende a primeira comuñón. Así que, eu tamén, tamén fixen coma ela, pero sen vélo. Ata que escoitei ao través dos furados: “Jesús, frente a mi y de rodillas”. Xa metera a pata, era visto. Volta en pé, e veña de fronte. No erguer e volver a axeonllar, mirei á noiva. Estaba coa cabeza baixa envolta no vélo. A cousa pinta mal, pensei. A penitencia debíu ser boecha. Xa a teño clara. Mellor dito, escura.
Escura non sei, pero cura tiven abondo. Mesmamente parecía que viña a por min. Doume un sermonciño, de que o casarmos era cousa seria. Ata aí ben.  Pró, xa dereito ao sesto. Ai, pero dou cun remancheiro (músico na xerga dos canteiros) que se criara entre 20 remancheiros na Banda. E menudos mestres ensinándome o seu “catecismo”.
“Mirusté, ata o sesto hai cinco antes” lle dixen case no ouvido. E sen mascarilla como agora co cornavirus. Terqueámos e nada, que non cedía. E eu tampouco. E non houbo consenso: “Bueno, lo vamos a dejar así, ya veo que le estás dando vueltas”, me dixo. “Así que reza seis Padrenuestros, si los sabes, que ya lo dudo, y cuatro Ave Marías”, me puxo de castigo. Perdón, digo de penitencia.
Ai, meus convidados, pero  gardouma para o día seguinte. Todo moi ben. Os aneis foron ao revés cos nervios. E logo aquilo de: “hasta que la muerte os separe os declaro marido y mujer”. ¡E eu esperando, meus!. Esperando que tamén dixera: “ Ya puedes besar a la novia, tú mujer”. Nada, a bendición e á Sacristía. A asinar no libro de actas e moita foto. E xa.
Chegou o xantar, disque foi de fartura. Nin me enterei. Logo o pastel de noivos coa foto de rigor. Comabén. E despois outra bailando, pero sen bailar, comabén. Todo era comabén. E eu sen comer nada. Cabreado, meus. Non lle importaba ao crego que eu matara; roubara; honrara a meus país; amar a Deus e non xurar. E do sesto pra riba, tampouco quixo saber nada. Soio do sesto. ¡Se aínda agora vivo no terceiro. E pra chegar a el, xa se me fai abondo!.
A noite veu vindo, e aló me quedei sen o noso bico. O día do meu casamento. Nin sequera tamén, comabén. Se o sei, lle invento algo do sesto. Comabén. Agora no sofá, ollo dende a lonxanía de aqueles 53 anos. E non vexo o bico do noso casamento. E eu, músico, artista,  quería dar ese bico. Pero ao comezo da pilícula da nosa vida.  Non como o Chico e a Chica do Cine. Que sempre o dan ao final.


martes, 5 de mayo de 2020

QUE POUCO AGUANTADES, CHÉ


¡QUE POUCO AGUANTAMOS, CHÉ!
A verdade que non sei se son eu un aguantón, ou son ao revés do mundo. Nestes 55 días que levo medio “reconfinado”,  a cabeciña levoume dar voltas ata non sei onde. Ata me lembrei do  día que casei, minuto a minuto. Menos da minuta que non sei se xantei ou non. Pero diso xa vos falarei outro día, que o conto este non foi máis que comezar, o mesmo que o rañar.
E coma tódolos vellos, que cando algún se lembraba das cousas da mili, dicíamos: “Uuiii, cando comeza a falar da mili, é que está chocheándo, ou sexa, que vai vello”. Ante isto, pois nada, que tamén me lembrei hoxe de estarmos no Campamento de Parga en Guitiriz, tres meses xustiños. Iso si, a panorámica fermosísima. Non había toxo nin silvas, solo queiroas e nin un árbore onde resguardarse en algún lecer de aquel sol de primaveira.
Ai, pero non vexades cando volvín a Corme, viña máis moreno que ata na casa levaron un susto. E non fora da praia, senón de estarmos todo o día ao aire libre naquela agreste montaña. E a xente agora, collendo  o avión a Cancúm aló onda o Xulio Catedrais para poñerse moreno  coma el.
Mais  ao que iba, foron tres meses, noventa días xustiños nin un menos. Nin teléfono nin televisión; a luz, máis amortuxada nas noites non podía ser. A ducha,  un container acondicionado para iso. Eo rancho ben, non me queixo. O peor eran os 5 minutos ás 7 da mañá, que nos daban para vestirse e saír formar filas. Xa tiñamos a cousa controlada, e aló ás 6, nos íbamos vestindo por debaixo da manta, pero nin o mínimo ruído. Logo toque de corneta e saíndo a “fume de carozo”, unha frase que alí aprendín.
Tres meses, meus, e a golpe de carta vai e carta ven. E mirade vós onde metín a pata tan inocentemente. Un kilómetro máis abaixo, había un tabernucho, o senlleiro nos tres kilómetros ata Parga. Chamábase o bar Las Manolas, e a xefa A Rachona. E era iso, xa sabedes, un lugar de desfogo “fisiolóxico”. Ou sexa e en Román Paladino, porque senón non doi feito:O día-clube da zona, porque era de día. Catro paredes, unhas uralitas e tería 75 mtrs. cadrados para “abastecer” a mil ou dous mil soldados.
Eu fora voluntario con recén cumplidos os 17 anos. Ou sexa, un neno, porque no Exército se incorporan aos 21 ou máis. Moitos xa casados. Un domingo me colleron un grupo: ¡Veña Torrado,neno, ven con nós ata a Rachona! E alá fun. O chiringhito na mesma carretera e centos de soldados ao redor, porque dentro imposible. Non sei como amañarían a cousa “fisiolóxica os desfogadizos”, porque eu non vin habitación por ningures. Pasei a tarde, recordo, sentado nun valado e mirando semellante acontecer. Imposible mercar unha cervexa ou refresco, aquilo parecía a Romaxe de San Fins na hora punta.
Ata eiquí, todo normal, meus. Pero velaí que á pregunta por carta de meu pai, se o pasaba algo ben, lle respondín que estivesen tranquilos,  que ata baixáramos aquel domingo a unha taberna mui animada e se chamaba “Las Manolas”, pero de alcume: “A Rachona” que era a xefa.
Ai, inocente de min. Aquela semana, se encontrou con aquel inolvidable Aurelio Piñeiro, solteirón, mozo de farras tódolos días e un pedazo de persoa que Deus o teña pé Del. Aurelio tamén estivera en Parga: “Basilio, (lle dixo a meu pai) aí se pasa tremendo aos domingos no puticlub da Rachona, eu volvía mañán”. Meu pai, tamén era moreno de face. Pero naquel intre, seica quedou como a cera. E sen fala total entre as risotadas dos amigos xogando ao dominó no Casino. Era visto.
E eu tan inocente desfilando e cantando aquela típica que nos ensinaran:  “Margarita se llama mi amor, Margarita Rodriguez Garcés, una chica, chica, chica pum, del calibre ciento ochenta y tres”, etc. Logo viña o estribillo: “De Las Manolas nos hecha La Rachona…del Campamento nos mandan al Cuartel…”.
Así que meus, non me digades que levamos 55 días na casa e non podedes máis. Non vedes como eu aguantei 90 entre queiroas e arrestos pelando patacas?. E con moita secura, tanta,tanta,tanta, que: Nin un Orange ou Fanta bebín. Xa sabes onde, non?.        

lunes, 4 de mayo de 2020

CORME, CINCUENTA DÍAS DESPOIS


“CORME, CINCUENTA DÍAS DESPOIS”
Eran as 9 da noite, pasaran 50 días dende a última vez do meu diario pasexo despois de cear. O cotián, pasear por diante das Casetas que sempre fan abeiro. Custoume media hora decidirme a dar ese paso. Ata que o dín. Case temblando, coma quén vén de roubar ou camiña roubado. Unha nova sensación, como cando maxino que dende o máis aló, os nosos, ou nós cando sexa, poidamos outear o noso Corme.
Pero segundo iba camiñando, me parecía estar nun pobo esquecido, sen habitantes, como se todos eles se houberan ido a non  sei  onde. Tremenda sensación no mesmo routeiro de toda unha vida. E cunha noite de verán total. Como se baixara dentro de uns anos despois de irme na derradeira viaxe e vira este deserto, esta Ribeira que recordo rechear, como tamén todo xardín sobor daquela Praíña dos Pulpos até a Rambla de Baixo da Capilla. A de subir ou baixar ao bote cando na Ría tiñamos 12 barcos fondeados.
Durante este emocionante pasexo, de verdade que non sei se estaba soñando ou desperto. E as árbores florecendo coa música natural das golondrinas anunciando os días máis longos do ano. Mirei as folliñas abrouxando e lembrei cando estes anos á  volta do muelle escoitaba algún que outro remexer entrelas. ¿Serían as ledas golondrinas, pensaba eu?. Pero non, era algo mellor, eran parelliñas quinceañeiras acougadiñas entre ramilleiros e follas dos plataneiros.
Que fermosa lembranza, que recordos de cando a Asociación plantamos centos de árbores e, uns fóronse cos salseeiros do mar, pero aquel traballo dou o seu froito: Temos unha das poucas alamedas de toda Costa da Morte. Así como soa. E iso, loitada e feita polo pobo.
Neste ir e vir, me preguntaba ata cando teremos que esperar pra escoitar ese refulgar plataneiro ou as verdentes palmeiras. E as parelliñas a miles, sobor das xardiñeiras o día do Percebe desconectando do longo curso dos estudos. Xa non haberá aloumiños nin primeiros bicos. Nin os curtidos mariñeiros tomando ese sol tan ben gañado e outeándo ese mar, ese mar, onde comezaron aos 8 aniños e ata a xubilación.
Malia que faltan os nosos cruñeses, os que cada semana nos enchen de ledicia e no verán fan revivir os rueiros. Aquel ulido a peixe frito nos seráns do estío, que te leva a voar ata a aquela infancia das fiestras de cociñas abertas e escoitabas o son nas tixolas de aqueles  fritós. Así, por qué non darmos un pasexo inda sexa virtual?.
Dende a Fontiña ao Gafote ou da Arriloa ao Riñote; ou da Agra á Paxariña visuando a Arregadiña; baixamos polo Recoste e na Arnela damos volta, deixando Vila García pra vir Baixo da Capilla; inda nos falta o Campiño e logo o Río da Roda, e ó Campo non iremos, que o Paseo xa foi moda; na Praza do Pan faremos, un retrouso de fiada, e outro aos do Carral dende as laxes da Estada; e xa sen folgos pra subir, dende a Aimea ao  Caramanchón, na Torriña a arrancadeira  pra rematar na  Ribeira.  ¡Canta nostalxia desta nosa idiosincrasia cormelán!         
Non, non sei se foi un mal soño ou unha realidade. Se foi peor saír ou quedar unha noite máis. O mar segue batendo agarimoso cal Delfín brincando  na Illa da Estrela. E os galoios mainiños acariñando as praias de noso. Eles non se enteran desta mágoa xusto cando chega a primaveira, ese fachinelo polo que vemos amosar o novo verán.
Que dirán os nosos devanceiros vendo o seu Corme valeiro, a súa Estada sen ninguén, alí onde tantas aventuras e fazañas contaban mentras falaban do tempo. O tempo, sempre o tempo, ese tema cotián polo que teimaban entreles en saber quén acertaría pra dar a chalana abaixo e ver de pescar unhas bicudas.
Hogano, vamos deixar de lado  aquel poema das “Escuras Golondrinas” de G. Adolfo Bécquer, unha oda á fatalidade ou ao amor perdido. Porque   quizais sexa mellor non perdela esperanza con aqueloutra canción de Manolo Tena non  hai tantos anos: “Cuando llegue septiembre, y el 13 sea el 7, todo será diferente”.

O BALDE E AS CAÍNZAS


                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                O BALDE E AS CAÍNZAS
La Voz de Galicia 4 maio de 2.020
Agora que tanto se fala de reciclar, e non reciclan máis que catro de cada rueiro como moito, e tendo contendores verde; amarelo; pra cartón; e cristais e iogures sen caducar.Lémbrome que de neno, daquela se reciclaba de verdade. E  sen contendores nin Leis medioambientais.
Naquel tempo, o contendor era a cañeira da porta da casa, ou o preto cortello, moitas veces, baixo as escaleiras do propio lar. E  todo sobrante, mellor dito, que xa case non sobraba nada, para a encaldada do vacoiriño e as galiñas, velaí logo, como todiño era aproveitado.
 As espiñas e tripas de farros, bicudas e barbadas, para o gato grande, os pequenos nin achegarse. Ata as planas das patacas, senón se facían cachelos, tamén na encaldada, así como a auga do guiso mesturada con salvado do trigo.
Logo viña a parte quizais máis importante, porque do de comer, xa malditún quedaba ren, o prato non facía falla lávalo. Pero ao que iba, ás bacenillas do mexiño da noite. Todiñas pra cañeira e que bo esterco facían durante o ano. E durante o día, baixar os pantalóns ou erguer as saias  en directo na cañeira. Eiquí se entende na cañeira de atras. ¡ E vaia esterco!
Así as cousas, meus, que vamos de mal en peor. Porque antes xa non había iogures en cacharriño de plástico, nin os brikes eses do leite, nin os envases do aceite, nin o viño en cartóns tamén brikes. Porque isto parece unha brikolandia co ditoso plástico, que en mala hora ao mundo veu.
Pero non ten culpa o plástico, que todo adianto moderno é bo, a culpa é nosa. E así nos irá indo de agora en diante. Vamos acabar, plastificados.
Recordo na casa do avós en Froxán, que o balde das vacas estaba todo día funcionando. Nel, xa se lavaba a louza e facía de lavavaixelas,  e os prebes iban facendo boa encaldada cunhas verzas moitas veces xa rescaldadas coa auga do pote sempre quente na lareira.
Mais velaí a multifunción do balde, como se día agora dos modernos tranganillos. O balde facía tamén de bañeira de baño, ou sexa, de “chacusi”, agás que sen billas. Pillábanse as dúas caínzas do carro, e en col do esterco da corte, o balde cheo con auga morna do “calentador” natural do pote da lareira. Logo o calor natural das vacas, xa facía de estufa, a máis natural sen consumir un céntimo. A ferrada da auga, facía de ducha e se caía auga por fóra, non facía falla fregona. Tamén facía esterco.
Pero non remataba aí a cousa, se querías ambentar o “chacusi” balde, veña herbas de fiúncho ou chuchameles. Aquilo recendía, o mesmiño que a Cleopatra  bañándose en leite de burra e herbas hulideiras. (Véighana os demos que seique foi boecha, según contaban os vellos da parroquia).  Ou sexa, e Deus me perdoe por estas comparacións: Nada novo baixo hai o sol, amigos. E falamos, falamos case tódalas semáns de que saíu un novo invento que anuncia o televexo. Nada, meus, o dito, que xa os avós estaban de volta da Misa e sen tantas parsimonias.
Eisí que vamos de mal en peor, porque aínda que os contendores tamén son de plástico, se están ben limpos e desinfectados son os mellores. Pero cando vemos como se emborca o barreñón da semana ao picho carneiro sen ningún envase, e sen mirar se é o verde ou amarelo, mal vamos. E de malvas falamos agora,  pero malvas de hulor, dicían nosas nais, ou sexa, de hulir a natureza de seu.
Así que meus, como adoito dicir, queira Deus non volvamos a ter de “chacusi” o balde sobre os caínzos e a cañeira recollendo o picho do vertedeiro. Pro, que tódolos males sexan eses. Requinasanimpace. Amén.

domingo, 3 de mayo de 2020

CARTA A MIÑA NAI TERESA


CARTA A MIÑA NAI TERESA
Ola mamá: Esta mañá, mentras escoitaba a Misa na T.V.G., porque estamos cun Virus que prefiro non contarche, vin saír un sol tan primaveiro e de pronto decateime que sempre lle escribo a papá e a ti nunca. Iso si, o fago como ves, nas cantigas de abaixo á miña maneira musical. ¡E non me digas ti, que xa quixera papá esa fermosa canción!
Así, ollando dende a fiestra ese sol tan limpo que ao mesmo tempo deixa ver o Ceo, cal auga cristalina, lembrei que sempre estabas lendo ou escribindo, era o teu práceme diario en col da mesa da cociña. E dixen eu, pois, de hoxe non pasa. Mais o primeiro que me veu ao maxín, neste día adicado a vós, as nais que nos paríches e criáches :Felicidades, mamás.
E así nun intre, comecei a remexer no baúl dos recordos e aló no  fondo atopei tres ou catro cousas que endexamais esquecerei. A primeira delas, era ir coa “cartilla do racionamento” ao pan tasado para o día. Tampouco daría para máis o presuposto.  E logo aquelas sopas de broa ao almorzo que la mar me deixe que nunca me entraron aló mui ben. Pero era o que había e a Deus grazas.
Logo,  aquel ano que escomezara na Banda con papá, 13 anos. Tiñamos que ir a S.Antonio de Agolada, pero 3 días antes me mandáches picar leña para a cociña. Ao día seguinte, tiña a man hinchada cun sobrecalo e febre. E que non puiden ir coa Banda.
Pero a miña dor da man, foi moi pequena cando te vin chorar e escondendo as bágoas. Ao día seguinte, tiñas unha letra pendente para pagar da túa humilde mercería. E contabas xusto coas miñas 100 pts. da festa. Iso foi a miña verdadeira dor, que nunca souben como te amañáches logo para saír do apuro.
Tempo despois, estaba eu na mili voluntario con 17 anos por mor de poder estudar. Viñéstes a A Coruña e me convidáches a xantar de fonda. Toda a mañá foras de compras para a túa tenda e cando chegou o intre de subir ao Finisterre na Praza de Pontevedra, abríches o monedero coa intención de darme algo. E eu saquei o meu para que puideses quitar o billete, mamá, non tiñas un ren. Pero aquilo, emocionoume, sabes?
O tempo pasou, mamá, casei e aos dous meses aló se foi papá cando non chegárades ás Vodas de Prata. O Ceo tornou escuro neste 7 de maio. Sempre o 7 marcou a túa vida. E a miña, quizais. Os dous sabemos o porqué.
Coma todas da túa xeración, erades as mulleres máis listas, mamá, e casemente sen escola e o mesmo que papá. Até que aos 78 tamén te foi atrapando esa enfermidade de moda, como agora mal lle chamamos. E así foi como aquela tarde domingueira, fun xunto túa e che dixen con todo respecto que estabas facendo cousas raras como marchar para a finca antes de xantar e non aparecer até a noite. E cousas así, xa sabes, que non cadraban.
Naquel momento, me largáches a primeira bofetada da vida cando eu xa tiña 45 anos. Quedei sen palabras e marchei chorar á nosa vivenda. Á mañá seguinte non souben que facer, se ir verte ou non. Pero fun. E alí me recibíches co mellor sorriso do mundo. ¡Non te lembrabras, pero de nada!. E non me fixo falla nada máis: “Mamá ten alzheimer, Gabriela”, lle dixen á túa nora. Dende aquel día, aquela bofetada foi o bico meirande que me díches na vida. Aínda sinto a día de hoxe a túa boquiña bicándome chea de duzura.
Pasarían 11 anos máis. Ata que te fuches. Sen enterarte do teu neno, Luís, meu irmá,  que foi antes. Así e paseniñamente foron pasando eses anos con aquel sorriso que nunca tiveras, pola mágoa da triste vida que che tocou en sorte. ¿Sabes, túa irmá Rosa, que veu dende Avilés para estar ao teu lado  no intre final? Outra cabeciña do máis listo. Pero ao mesmo tempo que te despedía, tamén ela estaba sendo atrapada polo mesmo.
Así, mamá, quero crer e creo, que estedes todos xuntos ata vernos de novo. Rezade por nós, pois, de familia vos vén, e boa falla nos fai. Casemente cavilo, que, a pesar de aquela escasez, vos tocou vivir tempos mellores. Recibe e llelo pasas a todos vós, o meu bico cheo da máis profunda tenrura. Ata mañá ou cando sexa, mamá, e felicidades de novo no voso día. Teu fillo: Suso.


sábado, 2 de mayo de 2020

AS BARRIGUIÑAS VAN VINDO DE SEU


¡AS BARRIGUIÑAS, VAN VINDO DE SEU!
Eu, o mesmiño que a Preisler, cada mañá á báscula aínda non tendo chacusí con 18 billas ceibando chorro por mor do relaxamento. Do dela, que está mui estresada e ten que mirar a báscula electrónia por se subío 50 gramos. ¿Que dixen, 20 gramos?. E xa non xanta, nin merenda nin cea, soio unha mazán, como a Eva. ¡ E como  pican!. Así as cousas, cada un temos a nosa digracia e ela tamén ten as súas. Non poder comer.

Quería dicir eu, que, con este “enconfinanciamento”, as barriguiñas de eiquí todo rueiro, incluída o deste escribidor, van  vindo pra diante. Visto o asunto, xa fago vida aparte. As mañás eiquí na entreplanta, a miña des/oficina, máis chea de papelorios que de virutas e serrin unha carpintería ao sábado pola noite sen barrer.

Logo, xantar, ao segundo, onde estou a media pensión concertada coa señora da casa, que che fai un companguiño e non hai queixa. Iso si, con sal o sen sal, calando. Fíxome un precio a cámbeo de eu levarlle todo papelorio das Contribucións; Fenosas; Augas; A Santa Lucía; Bancos e recibos de canto hai, que saen coma os caracois cando chove. E tamén, quedamos nun prato solo, sen entrante, e logo de postre sempre mazán. Tamén lle levo o mantemento da casa como, cambear bombillas e chaves da luz; algo de fontaneiro; carpintería e todas chapuzas diarias.

Despois de xantar, baixo ao primeiro serrar un pouco no violín e secadra tamén no vello teclado Solton, aquel co que tantas veces vos fixen bailar. Porque non podo despertala, me dixo, seica lle bota unha cabezadiña no sofá. Despois lle fago a manzanilla e sen  facer ruído algún. E queda leda. Leda porque (isto entre nós) o home que tiña casemente era un atranco na casa, como me dicía un bo canteiro de Os Ánxeles.                                                                                                                                                                                                                                                                         E logo, durmir, ao terceiro con vistas a Cabana, A Telleira e Cándoas, visuando antes a Tiñosa. Vaia nome tamén lle puxeron, quen tal discurrío debíulle quedar o caletre relaxado. Ou vaite ti a saber, senón mandaban para alí aos que tiñan a Tiña. Eos pobriños, que non podían beber nin auga doce  por mor de pasar antes o Río Anllóns pola Illa dos Cagallóns aló en Currás,  onde levaban antigamente pastar as ovellas e así deixaban a Illa.

Pro, volvendo ao conto. Agora estou facendo no cuarto, outro cuarto. Ou sexa, no faiado, e poñer un catre por mor de ver se hai pingueiras e poñerlle unha palangana. E tamén por sacudir as gaivotas sobor do tellado onde fan un espolio que casemente parece o día do Percebe. E de paso, pra baixar algún gramo en subindo e baixando. Porque xa marca a báscula medio kiliño de máis. E iso, en canal, ou sexa, nin zapatillas.

Así as cousas, non queira Deus que dentro de sete meses non enchamos o rueiro de criaturiñas. E non veñan xemelgos. Porque o conto non foi máis que comezar. Hoxe poden saír camiñar os Cabana e de Portozás por non chegar aos 5.000 habitantes. E nós, os de Cormelle, non, porque disque pasamos desa cantidade. ¡Vamos, nin que foramos aquí a área metropolitana da metrópolis inter provincial da provincia!.

Como vedes, ante isto estou cavilando en pedir a doble “concellalidade” e ver de poder pasear dende a Outra Banda ata Soesto ou Traba de Laxe e volvendo por Matío eo Aprazadoiro. Pero sen pisar Fornelos que disque é de Zas. Borneiro seica entra eo Dolmen tamén. O Roncadoiro  é costa abaixo, e, dende o Terrulo xa sen alento, ¡ai…, por fin  vexo Cormelle!.

Terei que levar un G.P.S. deses modernos, pero non sexa o demo, porque eiquí en Corme, cantos veñen camiño do muelle, velaí entran na nosa Fontiña e quedan atrancados total. Tamén pode que sexan das dereitas e non queiran xirar á esquerda cando chegan á nosa Fonte do Campo, vaite ti a saber. Estes da política andan teimudos, ché, non dan o brazo a torcer.

Resumindo, que xa non sei por onde comezei, se contei a miña vida, a puxen ao clareo ou onde fun parar. Que a este paso, e sen poder camiñar, as barriguiñas non deixan de medrar nin a cabeza de cavilar. Tampouco sei onde vin parar despois de subir e baixar de cear.

viernes, 1 de mayo de 2020

LA MAR ME DEIXE, SE VEXO DE QUE FALAR HOXE


¡LA MAR ME DEIXE, SE VEXO DE QUE FALAR!
Non, se contos teño no caletre para toda corentena así dure o que vai durar, pero a cousa é acertar. ¡Que rima, meus, poesía e todo na súa propia esencia! Porque se falamos de política, Jesús, mellor fregar as lacenas; barrer o faiado; pintar a cociña; poñer a lavadora; aprender a planchar e casemente a calcetar. Algunha vez falabamos entre músicos e logo as corcheas saían centrifugadas, ou sexa, semifusas, pero cada unha por onde podía. O que vos diga un veretano remancheiro do asunto.
Logo temos o fútbol. Jé,jé, case nada, meus, coma o asunto de arriba. Agora que me lembro, mirade vós o que nos pasou en Muxía hai uns 20 anos. Chegamos alí, antes da reforma nova da vila, e aparcamos case onde se vira hacia o peirao. Baixei e abrin as portas de atrás polo de descargar no palco. Ai, pero non vírades vós os berros alí en fronte de unha ducia de veciños, aquilo fixo que volvese a pechar as portas ata ver. Ata ver que todo aquel batifondo, era…, por fútbol. Aquilo foi a risa do día pra nós, contando que xa viría a Garda Civil de contado. Ata o Gaioso viña tan crespo paseando na beira da Ría, debía estar afeito.(Esta llela adico a Ramón, o xefe de Proteción Civil, onde era a “desfeita”).
Entón, só nos queda o tema de falar de mulleres. Pero tampouco, que eres un vello verde (en Astures, viellu) e dás que falar. (E iso que agora non hai tabernas, nin pasexos, nin ata velorios, porque xa terían leria pra ganchillar unha toca). Logo, que fillos e netos te poñen a caldo. Que xa tés desmencia sen il, digo senil. E vaite ti a saber se tou verde,  porque ata recordo aquel tema de moda en sendo barbilampiño na Banda de meu pai: Camino Verde. Ou sexa, que o das mulleres, mui verde, mellor non meneallo, dí o refrán. E cando o dí o refrán, mellor deixalo, que xa teñen abondo liándo o palangre cada tarde co Sálvame de Luxe, ese. Disque ata lle levan biscoitos e todo as que o queren ver en directo, que xá é dicir. 
Ai, que xa caín da burra, nin que fora tan listo. Xa está, acertei. Que non hai nada de que falar, xa estamos no “enconfinamiento” falando todo día. Pero co móbil. Comezando por min.  Ferven as liñas (que digo?, senón hai liñas, todo aéreo e agora sen avións, o ceo despexado total, e se chove que chova)  co cal, iso, que  medran as accións nas “mobilándias”.
 ¿Pero como non me decatei antes, se andan eléutricos levando asistencia diaria de bocatería e refresqueiría aos astronautas das estacións mobilándias?. Xa víchedes hai tres días como caía na Coruña de madrugada un Ovni deses cando viña de volta de levarlle a cea, o almorzo e tiña que volver co xantar. Menos mal que non había ninguén aos calamares e aterrizou como poido. Pero falan de que a multa de tráfico vai ser boecha, contan que baixaba a 300 por hora e está limitado a 50 ata Betanzos/Enfesta. (Non  está en festa Betanzos, Enfesta está en Betanzos).
Así que meus, non hai nada de que falar, xa está todo falado. ¡Jesús!, outra cousa que me saíu sen querer: Fa,La, Do. Nin que fora músico.
P.D. Perdoáde por non atopar de qué falar hoxe, a ver se mañá hai sorte.

jueves, 30 de abril de 2020

JESÚS E MARÍA: UN AMOR NON ESQUECIDO


JESÚS E MARÍA: UN AMOR NON ESQUECIDO
Falaban un domingo á saída da Misa das 9 as mulleres do lugar de Coutarelo de que o Jesús de Pepe Pequeno, viñera operado, seica tiña pedra na vesícula. Eos homes noutra esquina do adro, falaban tamén do mesmo, agás que o Jesús, pena del, que ben estaría agora atendido pola súa anterga moza, a María, a  do Lugar de Baixo.
Aquela tarde, María, e despois de escoitar os remusmús de todo lugar, quixo facerse valer de seu, e romper cos dÍxomes- dÍxomes do lugar. Ou sexa, cos prexuízos. Sacando peito, saíu, saíu, pero aínda así sen deixarse moito de ver, abeirando os ribóns e matigueiras do camiño.
Xa na porta de aquela casa que nunca pisara, víu o postigo aberto e escoitou se habería alguén na casa. Ninguén, supuxo, solo dous gatos rebuldando sobor da lareira e enfarelados de borralla.
E berrou con forza: “Ou Jesús, tás aí ho?”.  E escoitou unha voz debre: “Tou muller, tou, sobe se qués”.  María, pisou aquela soleira por primeira vez mentras abría a folla baixa do postigo, a da gateira. Coa pel da galiña pola emoción de cruzar aquel umbral, olleou absorta sen saber se soñaba ou estaba desperta. Nunca tal pensara en facer. Até hoxe, por Jesús.
Enfilou as escaleiras da vella madeira de pino, e decatouse que a area dos chanzos, estaba tan rebuldada de arume e algún alcacén reseco que, casemente daba noxo. E cavilou: “Probiño, o que é un home solo”. Chegou ao piso e ollando á dereita vío no sobrado a cama de Jesús, que mesmo parecía a do Pascán, fóra a ialma. Alí estaba el acurrunchadiño envolto nunha vella manta de liño.
“Ou Jesús, como tás ho?”. “Como qués que tea, muller, cos pés pra cova”, dixo esvaecido de tan endebre. “Logho non hai quen mire por ti, ouh?” dixo ela achegándose. “¿Quen á mirar, muller?, ti non me quixestes e así quedei”. “Jesús, non falemos do que poido ser e non foi, xa sabes que non foi culpa miña,  agora  non ten volta atrás ,ho”.
“Xa muller, xa, todo por culpa de teu pai, que Deus o teña na Gloria moitos anos sen min, aínda que, penso que logho nos imos ver xuntos”. “Pro quizais arranxemos contas mais ben no inferno, e todo por culpa del, porque vós tiñades un cabazo de 16 pés e o noso era erguido sobor dunha pequena casadeira”. “E tamén a teima que nos tiña pola chousa do Bicarelo, que arre que lle cambeáramos o marco”.“Deixa iso Jesús, agora xa foi ho, e auga pasada non  move muíño”.
“Xa muller, xa, agora que falas. Aínda teño as cicatrices  nas costelas das vareadas que levei aquel noitecer no muíño da da Retorta cando estabamos…xa sabes, casemente no mellor”. “E leveinas, porque nos pillou espidos, que senón o meto na moxega mesturado co millo, e despois de sacudílo o tarabelo, sairía pola caneta, pero feito relón. E tiven que pillar braña arriba coa roupa na man e sangando ata a Fonte do Cornecho onde me lavei e vestín como puiden. Estiven 15 días na cama e contarllelo conto a meus país, sen remedio. Pro un mes despois, mi padre aínda chamándose Pepe Pequeno, case o mata cun fungueiro na corredoira da Ribadeira. E así quedamos ti e mais eu, namoradiños total e solteiros pra vida, María”.
“Xa o sei, Jesús, a miña vida foi de dor e sufremento, nunca máis ao baile fun nin outro mozo quixen, pero o pasado xa foi. Pro dime, como che quedou a operación, Jesús?”. “Como iba quedar muller, que non “pulso” as pedras polo.., xa sabes”. “Ou Jesús, pois mira ti que, mi madre, en paz estea, “pulsounas” na bacenilla ao dereitiño¨”. “Ai, claro muller, vós media que levades, se por aí saen as criaturiñas, non van caber unhas pedriñas?”.
“Mira Jesús, non comecemos con sátiras e falemos doutra cousa. ¿Ti xantáches hoxe?”. “Non muller,non, nin hoxe nin onte  probei bocado”. “Ou ho, que fan  aí esas latas de sardiñas valeiras e o pan reseso, Jesús?“. “Cala, muller, que mas cepillou o ghato mentres quedei masmorrado”.
“¿Vou logho facerche unha aughiña á lareira, Jesús?”.  “Ai, augha non, María, se me fixeras media ducia de ovos, ata os comería sen pan”. “Toma ho toma, que xa mo daba a alma e tróuxenche media bola, cunha tortilla no medio e unhas veiras de freba. E todo apretughado entre o mandil eo seo. Vai comendo logho, que baixo facerche unha augha”.
Deica aquel día, María deixou os marmurios de lado, e foi de seguido cuidar ao seu Jesús. Barríu, fregou e fixo limpeza  naquela  casa, das mellores do lugar, pero agora nas mans dun solteiro desdeixado total. Unha semana despois, Jesús xa era outro, pillara cor na face e xa termaba de seu. Pero o máis importante, o seu corazón comezaba a palpexar.
Aquela tarde, sentados na esquina da artesa e remexendo unha aughiña, Jesús acariñoulle unha man entre as súas. E mirándolle ás meniñas, non poido reprimir que das súas esvararan unhas bágoas: “María, pasaron 40 anos dende aquilo, pro nunca é tarde..e…non sei, por qué, por qué… non casarmos?”.  “Jesús, e onde imos nós agora con 65 anos?” “María, e onde vamos coma até agora cada un polo seu lado?. Foron 40 anos perdidos, os mellores, xa non podemos ter fillos, pro inda quedan os derradeiros, e sequera teremos conversa nas noites en véla e na trafega do día. E digo eu, por qué non aproveitalos xuntos?”.
Un mes despois e na cama xuntiños, rían e rían sen saber por qué rían. Don Eleuterio lles dera un sermón tan axeitado, que mesmamente non recordaban o intre de por os aneis, nin coa secura da boca o “si quero”. Soio aquilo de: Ata que a morte vos separe, que ninguén rompa o que Deus  xuntou hoxe  en matrimonio.

domingo, 26 de abril de 2020

HABERÁ QUE IR INDO PÉ DO CURA


HABERÁ QUE IR INDO  PÉ DO CURA

Boas, meus: O conto non está pintando nada ben, e iso que non ollo pro televexo nin mentras ceo. Por se ascaso, non sexa o demo que a cousa tercie mal e me pille sen confesar dende cando casei. Inda pra máis, aquel día tiven teima co crego, pois, arre que tiña que comezar polo sexto. E así porfiamos, eu dicíndolle que ata o sexto hai cinco antes. Pois nada, que non houbo consenso e deixámolo conto coma quen dí,  n`entremedias.
Así as cousas e con 95 abriles, haberá que ir facendo a maleta, aquela trasteada cando o Imserso que a zapateaban do avión. Pero chega ben.
Por iso, meus, vou ir pé dun deles, e confesarme. Porque  quero ir pró Ceo podendo ser.  Pero casemente coido que vou ir pró inferno, pois con tanta idade a ver quen non metío a pezuña. Teño unhas pitanzas que non sei se colarán.
Agora que recordo, na Renda nunca lle declarei todo. Cando a luz era de D. Manolo, enganchábamola no balcón pola noite. Ata que nos puxeron contador, pero urdimos de porlle un alfiler espetado pola parte de arriba e facía parar á rodiña. A oblata ó crego, xa nin me lembro. Logo, coma os políticos, as facturiñas se pode ser que sexan  sen IVE. Cando a fame era moita, roubáramos unha galiña. E peras, mazáns e figos, deixámos as árbores esquilmadas, aínda que tamén levamos algunha vareada dos donos.

¡Aí, e agora que me lembro:  Unha noite en véla, acordeime do primeiro voo en avión. Iba coma quen  di, caghadiño total e pra mais o número 13, o que me faltaba. Ata que pasou polo pasillo unha desas “zafatas” que...alabado sexa El Señor por facer cousas tan ben feitas. Pasoume o medo total. E dixen pra min: “Bueno miña nena, se ti con esa ghuapura non che importa morrer, a min tampouco”.
Naquel  “impresionamento”, cavilei abondo e penso eu que non foi tan mal pensamento, que conste,  porque  grazas á rapaza perdín o medo a voar. Despois no hotel do Imserso , tamén, tamén me tentou o demo unha disvorciada de bo ver. E lle puxemos unhas pezas de arrimado, porque daquela non había ese regheitón nin a brachata. E a condenastra, véighana os demos que despois fixo por subir comigo  pra riba con catro mais. E sentín  o seu pretugamento blandiño contra a esquina do censore.          
Ai, aquela noite casemente...,casemente me tentou o demo. Ou mellor dito á disvorciada, que, aló ás 2 da mañá, me petou na porta. Que se sentía mal, me dixo. E aló sentou no sofá vestida,  mais ben despida,  cunha “destentación” desas que me fixo “lucubracións”. Parecía desvaída e eu convideina a un plátano que collera coma quen non quere a cousa no bufete ese. ¡Ai, e como foi estonando aquel plátano de Canarias! Ela mesmamente revivíu e eu non sei se tamén revivín, ou mais ben desmorrín. Logo, me pedío quedar na cama xemelga.
E quedou, sería unha falla de confraternidade por parte miña. Atapeina ben atapadiña e cando quixen botar unha masmorra, velaí me tira pola colcha. Seica tiña frío e me pediu saltar o río de entrecamas. Ela non sei, pero eu sentín unha quentura de pés a cabeza!. Mellor dito, perdín a cabeza naquel “sin querer queriendo” que xa non me lembraba de tal cousa. Ela debía ter boa memoria, pois abofé que recordaba ben as “composturas”.
Cando despertei, estaba soliño, e non sei se  foi un bo soño ou un pesadelo. Cavilei toda mañá e toda tarde. ¿Sería verdade ou unha indixestión da cea?. Porque suar, suei pelo e cabelo.  Aquela noite , agochei dous plátanos pra ter cadanseu, porque parecían mui ensensuales. Dixeran na “receución” que non era pecado, porque  alí en Canarias,   houbera boa colleita.
Pro debío ser un soño, e se foi verdade non debíu quedar mui satisfeita, porque despois da cea  aló a vexo cun galán ben traxeado. Logo, bailando tangos, a xente quedou vermella en tal ver, en tal ver as pernas dela entrometidas nas do tangueiro bailador. Eu, subín pra habitación e cavilei esgonzando  o meu plátano: ¡Pois, debío ser un bo soño!. 
 ¡Pero de mulleres nada, como vedes!. Mirade se fun sempre formal nisto  que, estabamos meu curmán Pepe  no tallo tras da porta da Igrexa pra misa do domingo. As mulleres entraban por diante nosa e, queiras que non, os olliños ven de seu, ¡miña Sta. Lucía bendita!. Comezou a misa e chegado o sermón sobe o cura ó púlpito: “Hermanos, no solo se peca de obra sino también de pensamiento. Todo hombre que piense y ponga los ojos en mujer ajena está lleno de pecado…”. Nisto que  Pepe dime  no oído: “Curmán, vamos daí que, total o pecado xa o temos encima e, tantotén seguir na misa”.
 Eu quixen protestar pra dicir se as mulleres non poñen tamén os ollos nos homes. Pero xa sabedes, na Igrexa só falan eles, os cregos. E calando. O mesmiño cá no xulgado, agás  que diante do xuíz  non hai que presinarse.
Deica aquel día, subín sempre á tribuna por mor de non ser pecadoso. Tampouco matei, nin xurei nin roubei.
 Pero son tantos e tantos mandamentos que xa logo non hai maneira de non tropezar nalgún. ¡Agora que me lembro, botei mais de catro carallos!. Así que o dito, confesarei con D.Bonifacio que é mui bonachón e a ver se mos mete por veniais. Se non colan, xa a teño clara. Pero, hei levarlle unha ducia de ovos da casa coma cando era da oblata.
Se  non teño esa sorte e baixo ó inferno, pois  disque aínda hai  lareira e tamén está cheo con máis de catro pecadoras calentonas. Non, non  é polo que estades matinando, que xa vos vexo pensando ben. ¿A onde ei ir eu agora coa  miña “prostarata” esa?, se  mexo polas zapatillas senón me sento no retrete. A min agora faime falla moita caloriña, ¡sabedes!,vouche moi velliño e arrefrianme os pés.
Pero, supoñede vós que quedo no camiño e vou ó Purgatorio?. Ai, Santoutelo Bendito, é o que máis medo lle teño. Disque está cheo de almas cândidas; ánimameas; monxas; frades; solteiróns e solteironas; paspáns e tordabeas. ¿Qué fago eu ali sen unha cousiña quente? Máis frío aínda e quedarei entoumado. E pra máis, alí seica non se morre nunca e hai que sofrir toda a eternidade por los séculos de los séculos, Amén.
Dito isto meus filliños, pecharei a porta, meterei a chave pola gateira do postigo e ireime. ¿A onde?., cara o  Cubeiro, a xunta tódolos meus. ¡Eu aquí xa non pinto nada!. Asinado: Tío Lelo da Arregadiña e Candelago.

--------------------------------------ooooo--------------------------------------------