CORME:PASADO E FUTURO-II

CORME Á CORREADA
A verdade que, remexendo na historia de noso, o embelezo lévame deica atrás no tempo. Se ollades esta foto –sen data, por desgracia- fai tremer de emoción o feito de pensar que aí están os nosos devanceiros, as nosas raiceiras e como non, o Corme dos tres mil habitantes. Tamén á vista salta, que debeu ser no outono, a xulgar pola surada –como se ve- e a nosa Praia dos Pulpos ateigada de correada e golfe. Sen dúbidas naquel tempo non se coñecía a palabra crise: xa a era toda.
Pero aínda sendo as comparacións odiosas, o que vemos na foto é unha riqueza que aínda a día de hoxe non teñen os pobos do 3º mundo. A miúdo vemos fotos do Sáhara e quedamos abraiados cando non vemos unha só herba nin toxo. Ben pensado, aínda nacemos nunha terra privilexiada!
Mais a tristura de todo isto -e seguindo co capítulo anterior- é que de aquel pobo que aí vemos deixando as pedras limpas e a correada deica O Cairo, non quedan nin os netos. Ou si, quen sabe. A maioría colleron a maleta e fóronse en busca dun porvir máis prometedor. Quizais as raiceiras dese retrato están no “noso” Pasaxes. Porque esa cidade é casemente máis cormelán ca vasca.
Noutros artigos lembrei a famosa frase de Castelao: “O galego non protesta, emigra”. E os cormeláns o mesmo. Así de sufridos. E eu pregúntome moitas veces, e sobre todo ollando esta e outras fotos, como sería a día de hoxe o Corme dos 3.000 habitantes? Pero ese soño de case todo cormelán, será pura utopía quizais para tódolos que viven a día de hoxe. E pensar que naquel tempo Carballo tiña ó redor de 500 habitantes!
No entanto á mágoa triste de todo pobo que ten que emigrar, queda a ledicia de ver aos seus descendentes con estudos e carreiras que nos pobos endexamais acadarían. Pero tampouco se nos pode pedir aos que aquí ficamos, que a vila medre a tódolos niveis cando eles se foron. A este respecto, fáime raxeira cando leo o que algúns escriben desde a diáspora.
Eu entendo o cariño que polo pobo senten os que están fóra, malia que tampouco deben estar preméndonos aos catro que aquí quedamos. Refírome aos seus comentarios en como e de que maneira debíamos facer para que o pobo medre. Non meus, de onde se quita e non se pon xa sabedes o que pasa. A miúdo subliña a prensa os milleiros, xa, das aldeas galegas que quedaron desertas. E todo mundo as quere! Pero todos se van á cidade.
As aldeas e os pobos, son mui fermosos un mes no verán. Todo son proxectos de quedar na paz tan silandeira do rural. Pero logo quedan once meses por diante e, malia todo isto hai un refrán que di: “Pequena aldea, inferno grande”. Ou sexa que, a menos habitantes peor sociabilidade.
Porén e rematando, engadir que, a min persoalmente faime falla ruído, moito ruído. Tanta tranquilidade éme totalmente depresiva sen poder evitalo. Na cidade, só vendo escaparates e aínda non mercando nada, o maxín voa ledo de optimismo. E sobre todo o máis buscado por todo ser humano a xulgar pola experiencia: que ninguén coñece a ninguén e iso ten a súa parte positiva como é a de pasar totalmente desapercibido.
Quizais si os da foto, os do Corme dos 3.000 non se houberan ido, tamén a nosa vila sería xa un pouquiño cosmopolita, co cal tamén pasearíamos sen ser ollados desde as fiestras que é a mágoa de todo pequeno pobo, por non dicir aldea.

CORME:PASADO E FUTURO-I

OS PORQUÉS DO NOSO POBO

Dende hai uns meses, teño esta foto na pantalla do ordenador e cada día paso moitos minutos ollándoa con pasmo. Debe ser polos anos 30/40 a xulgar pola idade do finado Vidal, e tamén pola casa en construción dos Puentes. A estrada terminara no 1910, logo de 30 anos construíndoa. Era tamén o Corme dos 3.000 habitantes.
Sen dúbidas ollándo este trouteiro como senlleira vía de acceso ao mundo, non é de estrañar que os que se foron non volveron. E digo eu, como sería antes disto?, aínda que ben pensado, pouco máis tiña o camiño das regateiras ca esta lamacenta estrada.
Mais esta foto é unha reflexión para decatarse do illamento dos portos de mar. De algún xeito, calquera vila mariñeira é un Fisterra máis. Tampouco é de estrañar que cen anos atrás, a xuventude, co afán de ver mundo e todos cheos de ilusión, se embarcase no primeiro veleiro que fondeara na nosa Ría. E sen pensalo dúas veces!
Así foi como a historia de noso quedou tinxida de negro para sempre. Centos ou quizais milleiros de mariñeiros de toda Costa de Morte e pobos mariñeiros de outras vilas coa mesma xeografía, deixaron a súa nova vida naqueles barquiños coma o Rutilo ou o Encarna, por poñer un exemplo.
Aínda que as comparacións son odiosas, sen lugar a dúbidas, a vida do labrego tamén foi dura, moi dura. Mais eles de algún xeito, pisaron en terra firme. E sen dúbidas tamén, non son lenda chea de tristura da nosa Costa a Deus grazas. Por outra banda, o mundo rural está situado terra dentro. Encrucilladas de antigos camiños, son hoxe vilas importantes e cun futuro de desenvolvemento que xa quixeramos os portos de mar.
Cómpre dicir que para basearnos nisto, só chega facer unha análise de cantos parques industriais temos na Costa. Practicamente cero. Ou sexa: que estamos sen terreo industrial na beira do mar. Que horizonte de porvir temos á vista sen un carto ferrado de solo industrial?
Con respecto a Corme: baiucas para un tute de vellos, e, algunha cáneba da esquina para o azafrán do guiso que xa está ao lume, é o noso futuro, mágoa de quen non queira entendelo. Aínda que algún mecenas quixera facernos a regalía de asentar aquí unha pequena industria, non pode por lei ao non termos un só metro cadrado de solo industrial. E coma sempre, se non hai galiña non hai ovo ou viceversa, malia que no noso caso nin capoeiro.
E para rematar este 1º traballo en prol deste tema, engadir que estes días lemos nos xornais, como pequenos industriais da bisbarra que outrora ergueron a súa modesta nave ao pé da súa casa sen ningún impedimento, vense agora entre a espada e a parede pola razón que os organismos queren empurralos deica os novos parques industriais. Pero iso si, noutras vilas alleas ás súas. Ou sexa, cara o centralismo de sempre que esquilma aos máis pequenos pobos e aldeas.

Seguiremos con máis voltas, pois, isto dá para longo e tendido.

O AGASALLO DO MEU CUMPRE

Ola meus, pois a cousa é que hoxe non atopo verbas para seguir escribindo da nosa vila/pobo. A verdade sexa dita, teño que andar ao “loro”, pois xa tiven que escoitar que fago “apoloxía” a favor de non sei quen. A cousa vén sendo que como vistes, saquei hai tempo unhas fotos da obra da Serra. E non vexades vós a que me caeu! Logo tamén está o tema mariñeiro: mellor "non meneallo", como dí aquela vella frase.
Así que lido o visto e visto o lido, hoxe vou falar de min, pero aínda con tento, non sexa o demo. Temos á xente moi “susceptible” ultimamente. Aquí o conto é falar de calamares, fútbol e tute, pois, se te “pescan” lendo o periódico na baiuca, xa estás “enterándote da política”. Ou sexa, que ler o xornal é iso, ler política! Eu xa o leo na casa, por mor do asunto.
Entrando logo no conto, que o vindeiro domingo (Deus mediante) cumpro un ano xa na 3ª idade. E non hai 4ª ! Logo, tamén dez desde que me operei da pérdeda dun ril e que tan ben quedei a pesar de todo. E foi a doenza o mesmo día que cumpría os 56, aos dez minutos de entrar no sete de febreiro. Xa hai casualidades! Mais, a partir diso, dos 65, a vida é unha regalía, e, como din os máis vellos: Xa non é capote...

Pero 66 anos e sen ver Madríd, que é o soño da miña vida. Mais ben era! Sempre falei de dar a volta a España sen présa e no meu coche, pero todo quedou en auga de verzas. Ao final case estou ousando en ir en avión, total agora xa non é tanta perda! Só o sinto polos demais, agás que é problema do piloto. Alá el.
Pero non sabedes o mellor e o 1º agasallo que me trouxo hoxe o correo: O diploma do Celga-4. Xa sei que os mozos dirán que chocheo de vello, mais, hai que ter ido á escola que “non” tivemos, para saber valorar isto que soñaba con el, pero como unha utopía. Agora validareino canto antes polo 1º de bacharelato. A ilusíón da miña vida!
Que dicir da nosa escola cantando e desfilando desde o Alto da Costa con aquilo de: “Cara el Sol con la camisa nueva”. E asi un longo, etc., e para máis só media xornada escolar desde os sete anos ata os trece que a deixei. Logo polo Campo, saudar ás “autoridades” o mesmo ca na mili. Non te atentara o demo pasar sen saúdo, pois ao chegar á casa..., co gallete, que daba dúas veces cun só golpe. Eran moi aforradoras nosas nais!

Naqueles anos, cruzar por diante do Casino era un perigo total, que volo digo eu, sempre había na porta algún de paxarela, chapeu e caxato tomando o ar por mor da cía ao estómago. Entón ante iso, case sempre iamos por debaixo da Capela para evitar entrar en "camisas de once varas". Pero tamén tiñamos os nosos espías desde a Fonte á esquina da horta do futuro Bar de Ricardo para ver se non había "mouros na costa" e pasar en crequenas semellando aos indios. Aquilo tamén tiña a súa intriga!
A verdade que un non daba abasto a tantos bos días/tardes, pois, con once gardas civís, o cura, os mestres, médicos e “altas xerarquías”, aquel Corme era o mesmo ca o patio ou os soportales do Cuartel de Infantería. E os días de funerais e cabos de ano, os cregos todos da táboa. Mellor non saír da casa, tiñas que andar "ao loro", pois o pobo estaba "tomado de cal a canto".
Cómpre engadir que, aos dezasete fun á mili voluntario por mor de aprender algo, cando menos de música, pois meus pais non tiñan medios para máis. Mirade vós o que é o subconsciente que, unha fin de semana que vin á casa estando en filas, namais cruzarme co novo médico do pobo, a man foime á fronte sen poder evitalo. Logo, fixen que rascaba a sen para disimular.
Así que meus, mañá farei o cadro para colgar o novo diploma. Abofé que aínda fun xuntando, entre uns e outros xa logo non teño parede. Ou sexa, coma os médicos cando estás na consulta privada que pasas a hora de espera lendo canto foron xuntando ao longo da vida. E si a eles todo lles vale, pois ao menda, o mesmo. HAPPY BIRTDHAY TOU YOU.

(Que máis quixera eu ca descifrar este sintagma ao galego! Xa sei que é cumpreanos feliz, pero eu queríao en galego de verdade).