O BALDE E AS CAÍNZAS

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                O BALDE E AS CAÍNZAS

La Voz de Galicia 4 maio de 2.020

Agora que tanto se fala de reciclar, e non reciclan máis que catro de cada rueiro como moito, e tendo contendores verde; amarelo; pra cartón; e cristais e iogures sen caducar.Lémbrome que de neno, daquela se reciclaba de verdade. E  sen contendores nin Leis medioambientais.

Naquel tempo, o contendor era a cañeira da porta da casa, ou o preto cortello, moitas veces, baixo as escaleiras do propio lar. E  todo sobrante, mellor dito, que xa case non sobraba nada, para a encaldada do vacoiriño e as galiñas, velaí logo, como todiño era aproveitado.

 As espiñas e tripas de farros, bicudas e barbadas, para o gato grande, os pequenos nin achegarse. Ata as planas das patacas, senón se facían cachelos, tamén na encaldada, así como a auga do guiso mesturada con salvado do trigo.

Logo viña a parte quizais máis importante, porque do de comer, xa malditún quedaba ren, o prato non facía falla lávalo. Pero ao que iba, ás bacenillas do mexiño da noite. Todiñas pra cañeira e que bo esterco facían durante o ano. E durante o día, baixar os pantalóns ou erguer as saias  en directo na cañeira. Eiquí se entende na cañeira de atras. ¡ E vaia esterco!

Así as cousas, meus, que vamos de mal en peor. Porque antes xa non había iogures en cacharriño de plástico, nin os brikes eses do leite, nin os envases do aceite, nin o viño en cartóns tamén brikes. Porque isto parece unha brikolandia co ditoso plástico, que en mala hora ao mundo veu.

Pero non ten culpa o plástico, que todo adianto moderno é bo, a culpa é nosa. E así nos irá indo de agora en diante. Vamos acabar, plastificados.

Recordo na casa do avós en Froxán, que o balde das vacas estaba todo día funcionando. Nel, xa se lavaba a louza e facía de lavavaixelas,  e os prebes iban facendo boa encaldada cunhas verzas moitas veces xa rescaldadas coa auga do pote sempre quente na lareira.

Mais velaí a multifunción do balde, como se día agora dos modernos tranganillos. O balde facía tamén de bañeira de baño, ou sexa, de “chacusi”, agás que sen billas. Pillábanse as dúas caínzas do carro, e en col do esterco da corte, o balde cheo con auga morna do “calentador” natural do pote da lareira. Logo o calor natural das vacas, xa facía de estufa, a máis natural sen consumir un céntimo. A ferrada da auga, facía de ducha e se caía auga por fóra, non facía falla fregona. Tamén facía esterco.

Pero non remataba aí a cousa, se querías ambentar o “chacusi” balde, veña herbas de fiúncho ou chuchameles. Aquilo recendía, o mesmiño que a Cleopatra  bañándose en leite de burra e herbas hulideiras. (Véighana os demos que seique foi boecha, según contaban os vellos da parroquia).  Ou sexa, e Deus me perdoe por estas comparacións: Nada novo baixo hai o sol, amigos. E falamos, falamos case tódalas semáns de que saíu un novo invento que anuncia o televexo. Nada, meus, o dito, que xa os avós estaban de volta da Misa e sen tantas parsimonias.

Eisí que vamos de mal en peor, porque aínda que os contendores tamén son de plástico, se están ben limpos e desinfectados son os mellores. Pero cando vemos como se emborca o barreñón da semana ao picho carneiro sen ningún envase, e sen mirar se é o verde ou amarelo, mal vamos. E de malvas falamos agora,  pero malvas de hulor, dicían nosas nais, ou sexa, de hulir a natureza de seu.

Así que meus, como adoito dicir, queira Deus non volvamos a ter de “chacusi” o balde sobre os caínzos e a cañeira recollendo o picho do vertedeiro. Pro, que tódolos males sexan eses. Requinasanimpace. Amén.