¡MAMÁEEE, XA PODEMOS FACER CHICULATE!

Era o albeite da zona, o veterinario coma quen dí. Viñera  mirarlle unha vaca ao señor Manuel e de paso tamén lle mirou á filla Manuela. Á filla, de reollo, mentres palpaba no seo da vaca Marela. Unha semana despois volviú ver como iba a vaca e de paso, cousas da vida, lle quitou un lixo dun ollo á Manuela. Seique era mui mañoso e entrenaba cos animaliños que, se morrían, morrían. E así se foi facendo compoñedor de pernas e brazos e sabedor de herbas curandeiras que non mataban a ninguén.

O paisano de tonto non tiña nada. Pero o conto de quitarlle o lixo á filla do Manuel, xa dou que falar no Adro da Igrexa antes da Misa do Domingo. Tres meses despois xa viñera 12 veces ver a vaca. Pero xa era mui querido na casa do Manuel e aquel día ata lle matou o porco do ano. E como era  costume, quedou pra cea da noite, polo conto do que o raxo fresco sempre era para o matador. A cousa, digo a cea, foi de fartura con pingueiras da caña do Ribeiro e de Herbas.

Ata que de sotaque, case botan o guisado fóra o Manuel e a súa dona Lela. O guisado estivera ben, o conto foi o postre: “Miren ustedes, oío, resulta que…que Manuela e mais eu, pois, pois fixemos un esprimento e a cousa non saiú aló como pensábamos”. “E digo eu, por non estar calado (dixo o vello da casa)  logho o esprimento saiú mal, queres dicir?”.

Nun instante, velaí saía o raxo fresco do matador por onde acababa de entrar. Todiño el na mesma corte das vacas. Os dous vellos á xunta. A Manuela estaba embarazadiña  do tal esprimento na casadeira do cabazo ás noites. Ela saía pola ventana da horta e aló se vían. Mellor dito, no se vían por ser  ás escuras e ás apalpadas. E velaí onde fallou a puntería. Mellor dito, tivo puntería, o que fallou foi a marcha atrás do Albeite.

Un mes adiante,  casamento con monestacións a cen por hora. E á semana seguinte, velaí abriú a consulta na casa dos sogros. Houbo que tabicar un anaco do cabanote, mesa de carballo e moble de oficina. Pero tamén abriú, abriú a boca, pero para enseñar os dentes. Era máis malo ca quina.

O indivíduo as tiña debaixo do rabo e de contado o ensinou.  Así, dende o primeiro día, traxe de pana e camisa abrochada ata o pescozo con chaleco e reloxo  no peto. ¡Ai non!. E a xente esperando no cabanote por mor de ir verlle  unha vaca que non lle daba vido o celo e outras pra parir.

Levantábase ás 10 ben pieitado eo almorzo en col da artesa. Nin quente nin frío e sopas de pantrigo con mel. ¡Ata mantel de liño!. Logo, houbo que facerlle un banco con respaldo coma os da Igrexa para a clientela.     

Dous anos despois, xa naceran o neno, Manoliño e a nena Marujiña. E a Manuela, cada día máis ensumida.  Alí non se facía unha augha sen o seu permiso e menos un chiculate para os nenos. Os cartos, non se gastaba un céntimo sen saír do seu peto.  Os vellos morreran oito anos despois e máis lle valío antes de sufrir aquel demonio vivo. Agora xa se chamaba a Casa do Albeite. Pero de tanto mirar vacas e bois co cabrunco, tamén o pillou el. Dende aquilo, foi indo de mal en peor e tan peor que seis meses despois dou ó ghancho. E os da casa coa fame, pouco lles faltou.

Foi un velorio pobre, dicían os veciños por mor de non haber unhas ghindangas e unhas roscas pra ir levando a noite. No outro  día chegou a hora do soterró, e, cousa de seu, a viúva berrou uns laios comaben. Saiú o enterro e Manoliño foi ao alto bicarelo da eira para ir vendo o cadaleito. “Mamáeee, pararon na Agra, virán de volta?”, berrou. “Ai, meu neno, xa sei,  foi no Cruceiro Vello pra botarlle un responso Don Edelmiro”.

“Mamáeee, xa entran no Adrooo”, berrou de novo Manoliño. “Espera meu neno, non sexa o demo, espera  ver á xente de volta e segue aí mirando ata que pare de escoitarse a campá a tocar a morto”. Marujiña tamén quixo ir xunto a seu irmán e dar o adeus a seu pai. E os dous, ínquedos, nin xantaran nin probaran bocado casemente dende o día antes.

“Mamáeeee, xa se ve fume no Camposanto e non se escoita a campá”. “Espera un intre meu neno, sequera que salga a xente e veña de volta”.

“Mamáeeeeeeee, xa vén a xente de volta e don Edelmiro subío ó faco e vaise camiño da Reitoral. E tamén sae o enterrador coa pala no hombro”.

“Vinde logho, meus nenos, e vamos facer unhas  tortas con mel e aquel chiculate que xa estará varolento no chinero”. “Sequera pola alma de voso pai, Diolo teña na Groria. E aos meus, que o inferno xa o tiveron eiquí”.