TEMPOS IDOS

A baiuca estaba ateigada eo ar xa só era fume. De Cuarterón os patróns e Caldo os armadores. O Sol e Sombra corría o mesmo cao Wisqui no oeste americano. Namentres, a choiva eo Suroeste facían tremer os cristais das vellas fiestras de pino roxo pintadas de verde. Non había mesas onde poder xogar ó tute cabrón. Os miróns, mariñeiros, labregos e xornaleiros ollaban sen parar, eles eran os máis pobres. Ollaban coa envexa mentras ían e viñan ata a ventá. Querían ollar o tempo, máis a fiestra bafarada do alento cheirento da caña eo fume, facíalle pasar o puño cal baeta de lan fina. Ollaban o mar saltar nos cantís de socairo e cavilaban ata cando non habería sazón para saír pescar.
A tarde pequena de inverno facíase longa ó rascar no peto para só unha auga chirla. Seica era café, dicía o tasqueiro. Nin leite sequera, tan só unha culleradiña de azucre para endulzalo. Nun andel, unha tina de sardiñas e arenques salados facía caer os ollos. Namentres eles, os da partida seguían: “Ponme outro café cunha perfia de caña de herbas”. “Arrastro e as corenta en bastos”, dicía o máis xogador. Eles, os miróns tiñan que sorrir aínda estoupando por chorar. ¡Nin tan sequera poder xogar! ¡Tampouco beber máis dunha toma! A muller só lles dira para unha. Eos da partida, amais de xogar xa ían con tres tomas. E seguían. O tasqueiro ollaba ós miróns: Cheirentos -dicía para si mentras acendía a luz de carburo- xa podíades ir pa casa estorbarlle á muller.
Os da partida ergueron cando a escura noite fixo tebras na rilleira do Carral. A envexa dos miróns contrastou coa ledicia dos outros. ¡A partida e un par de tomas, que menos! Pero non, nin tan sequera iso. ¿Porque, se perdo como pago a do outro? Sabendo que empataba aínda ousaba sentarme. ¡E mañá segue o mal tempo! E será o mesmo se a muller rasca aldo na faldrigueira. ¡Mais, quen lle mira pa cara dela! Dicía cadaquén para si.
Ás atoutiñadas pillaron Gafote arriba. Na encrucillada dixeron deica mañá. Os da Riloa seguiron e con eles os do Riñote. Ás apalpadas dos valados foron ó abeiro da choiva eo vento coa roída e remendada chaqueta vella facendo de antucas. Unha auga morna con verzas fervía na ola sobre da trepia da lareira. Seica era o caldo. Seica. Na cama de xergón de cazula de millo matinaban espertos: ¡E aínda lle teño que rir ó patrón. E ó armador! ¿Ata cando, Deus, ata cando? Nin a un Sol e Sombra convidan.