jueves, 27 de enero de 2011

SER FELIZ



SER FELIZ
Ser feliz, así dicía un artigo onde esta bela frase ou pequeno sintagma era realidade non hai moitos anos: (sic)“Os veciños dunha aldea galega celebraban o aninovo levando “lume novo” da súa lareira uns aos outros en sinal de paz e bo ano”. E parolaban á sombra nas tardes de sol e ó socairo nas frías de inverno. Logo en cada fogar, o día do Santo Patrón se xuntaban no sobrado todos os fillos e netos fardados de festa baixo o sorriso do patrón da casa á cabeceira da mesa. Iso é familia e…, os amigos e veciños son alleos aínda cando hai un curruncho para todos en cada corazón.
De envexa, meus, isto é incrible no século que estamos. En plena era moderna. E eu soño, soño con esa quizais utópica aldea na que todos os veciños se falan e queren entreles.
Que tan fácil sería ser feliz e que tan dificil o facemos. Non custa nada, nin un céntimo. Pero non, iso é o malo, basta que sexa de balde para rexeitalo.
Os animais piéintanse entreles e límpan os dentes uns aos outros mantendo o ollo avizor para comunicarse cando hai perigo á vista. E aloumíñanse cheos de tenrura cal parella de púberes nun tallo do xardín. Estoutro día vin nun documental como a unha femia lle durou a dor pola súa cría uns catro anos. E cavilei: Pois non son tan animais, teñen sentimentos. E quedei abraiado! Nunca eu tal pensara.
Ser feliz, que tan doado é, malia que loitamos por ser infelices. Nos dous sentidos da palabra. E sofrimos, sofrimos sen saber o porqué, ou tampouco nos dá o caletre para moito máis. Quizais non somos tan “eleutos” como pensamos, un termo popular que se emprega cheo da retranca máis rexoubeira, pero que todos entendemos.
Que falla temos de ser felices, cando a vida xa pon suficentes mágoas para non poder selo: Enfermidades, accidentes, guerras, droga, terremotos e un longo etc., sen falla de lembrar nada máis. Pero non, só sabemos bicarnos, abrazarnos e entrar á fala nos tanatorios. E sorrirnos xustamente baixo a ollada de Tanatos, nese lugar tan “romántico”! En certo xeito, parece que soio nos une a morte cando pasou a vida sen darnos fala.
A veces penso que a lenda bíblica da Torre de Babel non só correspondíu á fala senón tamén a odiarnos sen motivo. Por iso Deus, segundo a Biblia, seica nos castigou con falar milleiros de linguas sen poder entendernos por querer acadar o Ceo coas mans e esa foi unha das primeiras penitencias que El nos impuxo. Sería logo o demo, digo eu, quen nos ateigou de odio, e, abofé que non ten que facer moito esforzo cando nós logo vemos a maneira de facermos o inferno en vida. Mais, dous nunca riñen se un non quere.
Canta falla temos de bicarnos, collernos das mans e palpar as meixelas, ollarnos ás meniñas dos ollos e ver que no seu brilar, cal espello, reflicte felicidade. Lembrar que para unha muller, o mellor galano é unha flor. Saber que eixiste San Valentín. Sentir que o corazón reborda de celme e palpexa de ledicia. Aprender que amor escríbese sen hache e feliz é un fermoso adxetivo. Darnos os bos días co albor do Sol e, un deica mañá cando o Fusco e o Lusco empardecen no infindo mar. Fagamos que este parágrafo sexa realidade, un fermoso paradigma a seguir e…,sentiremos o que é ser feliz.





lunes, 24 de enero de 2011

CORME: FIN DE SEMANA



CORME: FIN DE SEMANA
Algunhas vilas pretas das cidades van tomando o nome de cidades dormitorio, e, velaí onde hai tempo veño maxinando que a nosa vila tamén será ou mellor dito xa o é, unha máis. Pero non, non quero que a nosa se chame dormitorio, pois, os nosos cando veñen a “finde” -como se dí agora en abreviatura moderna- non veñen durmir senón facer que non durmamos os residentes de feito.
¡E canto nos tardan os venres para escoitar un pouco de barullo e batifondo, eu ata penso que nos tarda o mesmo cá eles, os cormeláns/coruñeses, ou viceversa que tanto monta! Casemente caberían apostas polo de saber a quen lles tarda máis o venres. Somentes con verlle a cara de ledicia namais aparcar o coche, ata mesmo parece que lles medra o peito. E a nós con eles!
Son sen dúbidas os sinos dos tempos, a día de hoxe é unha hora escasa o routeiro deica á capital. Menos a min, que, nin indo pola autopista, segue levándome hora e media. Que lle vamos facer!
Mais centrándonos no tema que dá título a este artigo, dende hai uns anos Corme vai tomando unha nova forma de vida acorde cos tempos actuais: Traballar na cidade, onde están as industrias e, logo manter as raiceiras co pobo que todos levamos dentro. Logo, da mesma maneira que durante a semana o pobo queda triste e cheo de soidade, outro tanto ocorre á inversa na cidade,pois, dende os venres aos domingos na tardiña baixa está valeira.
Pero non sabedes a miña malicia a este respecto: Ata desexo que A Coruña quede sen ninguén pola raxeira de levar aos nosos cormeláns. Xa sei que o mesmo sucede en todas as vilas da costa e de terra adentro por mor deste mal endémico que é a falla de traballo, pero a min solo me importa a miña vila.
Malia que eu tamén son vítima de min mesmo, pois, cando algún domingo vou escoitar concertos no Pazo coruñés, á saída atópome sen casemente ter onde xantar e practicamente as rúas desertas. E dígome entoándo o mea culpa: Así aprendes, pecador, a báscula non pode caer para os dous lados, se están no pobo non poden estar nos Cantóns e, se a ronda de chiquitos chega dende a Ribeira á Arnela, non poden estar na rúa dos Olmos.
Así as cousas, xa non sei quen sofre máis das dúas partes: Eles ou nós. Aínda que ben pensado, son eles quen teñen que andar de acó para aló mentres eu durmo na mesma cama quente toda a semana. E penso neles: Como a atoparán o venres con esta friaxe?. Agora con isto do panel informático ata estarrezo cando leo na pantalla que estamos a seis grados ás catro da mañá. Menos mal que non son baixo cero!
Ata o venres, meus. E facede moito, moito, moito ruído. Estamos cansos de tanta tranquilidade. O malo é o domingo, cando marchades coas pilas cargadas do ar da nosa brisa e o rezume da nosa Ría. ¡Ai, canto nos tardades!

domingo, 16 de enero de 2011

NA LEMBRANZA, CORMELÁNS




Esta é unha de tantas fotos coas que paso horas ollándoas e intentando saber cales dos presentes serían os meus ancestros. Sen dúbidas é de primeiros do século pasado, antes, casemente imposible por falla de fotógrafos e cámaras. Canto daríamos todos por coñecer a algún deles!
Pero unha das cousas que máis me chama a atención é a seriedade coa que están pousando, como se de algún xeito intuísen que nós, os seus descendentes, teimaríamos anos despois por saber quén eran. De calquera xeito, sen dúbidas entreles estarían os nosos bisavós ou quizais os avós que xa coñecimos, aínda que sendo nenos, por suposto.
Mais se nos paramos a pensar, dentro de outros cen anos os nosos bisnetos dirán outro tanto con respecto ó pobo que logo coñezan, aínda que eles xa terán milleiros de fotos e vídeos para saber quén eramos os seus devanceiros.
E aí está a Calle como referente do noso Corme. Como podemos observar, xa había casas con dous andares, ou sexa, que para eles, os da foto, xa era un Corme moderno aínda cando non coñecían a luz eléctrica nin tiñan máis liña á Coruña que a típica carrilana de cabalos.
Corme era unha das mellores vilas da Costa da Morte, pero o mesmo que as outras: Malpica, Laxe, Camariñas, Corcubión, Cee ou Fisterra, sofrían as mesmas carencias. Non había adiantos e a mellor comunicación era sen dúbidas por mar, grazas a iso, o noso pobo aínda foi dos mellores por mor da flota de cabotaxe na que sempre fumos en cabeza.
Que logo pasa o tempo, pois en certo modo aínda recordo moitas das casas tal e como están na foto! E só teño 66. Mellor dito a tiro dos 67 para o 7 de febreiro. E xa escoitei hai cinco anos chamarme “anciano”, así como ledes. A verdade que aquilo deixoume apabullado. E aínda non estou xubilado. Nin penso facelo. Os artistas non entenden iso de xubilarse. Xustamente agora que un ten o caletre ateigado de máis sabiduría e coñecementos vai poñerse a esperar que toque a campana!
Velaí lembrando a campá, onde os da foto escoitaron a mesma ca nós. O mesmo ledo repique os días de festa e por lei da vida o triste toque de tanatos, algo que naquel tempo érao máis a miúdo por falla de adiantos médicos. Quizais a media de idade dos da foto, seríao de 60 anos ou pouco máis. E verdadeiramente si parecían vellos ós 40 coa boina ruza e a vestimenta remendada ou acarunchada.
Triste é o pensar que naquel tempo morría calquera persoa moza por unha sinxela apendicitis ou un catarro mal curado. Pero non había nin aspirinas. Sigo e seguirei ollándo estas fotos, as do Corme dos nosos devanceiros. O reloxo quédame parado, pero o tempo váiseme nun intre mirando esas cariñas de tenra duzura. E penso neles, que me trouxeron á vida pasando tantas penurias e pobreza: Que Deus vos teña ó seu pé, cormeláns.

sábado, 8 de enero de 2011

A QUÉN MIRABAS, TROMPETA?

A quén mirabas, trompeta?...a Vidal non, dende logo.
----------------------------------------------------------------
Na foto de abaixo tiña dezasete e nestoutra cumprira os vinte. Foi tomada á beira da Capela do Faro o oito de setembro de 1964, cando pasou Vidal coa súa cámara e díxome no seu castelán habitual: “Susito, mira para esa chica y sonríe a la cámara”. E vaia se sorrín, pero non á cámara; á rapaza. Facía falla ser parvo! Aínda que ben pensado quedei un pouco aparvado e de Vidal esquencínme. Cada un atendío ó seu, el metío a cabeza debaixo do pano negro e eu estaba negro debaixo da visera da banda. Ata que o brilar do flás fíxome volver en min. Non foi que eu durmira, mais ben foi que quedara apabullado retratando á rapaza. E sen cámara, non me fixo falla.
A foto do trompetista quedou plasmada en papel de retrato. A da bela rapaza quedoume plasmada no corazón. Non fixo falla papel. Non sei se foi por non atender á misa da Santa no Ara da cara Sur ó ar libre, ou o condenastro de Cupido ceiboume unhas frechas coa puntería de Robin Hood, pero aquela tarde na festa da romaxe, malditúnha partitura vin no atril en col do vello palco de pedra. Tampouco me lembro se din sostenidos por bemoles ou corcheas por semicorcheas. Pero non é para tanto, pois, ó fin e ó cabo: Do sostenido ou Re bemol henarmonizan entreles.
E pensei mentres a ollaba bailando: Que ben henarmonizaría eu con esa rapaza, ela poría os bemoles e eu os sostenidos ou viceversa, pois o factor non altera o produto. Iso dí o refrán, porque eu estaba máis cá alterado e cabilando no factor para chegar ó produto. Tan alteirado estaba que case sentía celos cada vez que un mocete a sacaba a bailar. Como se xa fora miña, vamos! E ela sen saber nada!
A parella da Garda Civil, como era costume, fixo sinais a meu pai co dedo índice: "Una más y andando que és gerundio". E o meu, Q.E.P.D., mandou poñer no atril para rematar aquela xota titulada: “Ista é a miña”. Non sei porqué, pero coido que mo fixo adrede, pois, durante a actuación nin a súa batuta ollei. Pero el olloume a min, que non verá un pai!
Acabou a romaxe e pensei en subir á Capela para darlle a volta á tella por mor da sorte. Pero non, o meu non era cousa do vento, estaba un serán de calma chicha. Ollei á Santiña antes de pillar camiño rilleira abaixo polo atallo da Agra de Portas e mandeille un bico procurando a súa axuda. Sempre nos lembramos dos santos cando fai falla, logo, pois, ata logo. Mais o bico dou resultado! A Santiña fíxome brilar as meniñas cando no esqueiro da baixada e uns metros diante miña, velaí viña ela, a rapaza coas amigas.
O derradeiro sol do Fusco e o Lusco fundindo no mar de Camelle, deixaba entrever a súa silueta no medio das compañeiras. Na curva das Cacharras de novo xirei a caluga e con outro biquiño pedín perdón á Santiña por non ir á misa. E pensei para min: “Se as cousa saen ben, para o ano hei vir á misa, miña Virxe do Faro”. Mais de pronto Ela, a Virxe, faloume baixiño: “Ai si, ou sexa que se a cousa se traba esquécetes de min?, pois por desagradecido e mal devoto, hoxe non a ves máis”.
Abraiado e pensando que me estivera ben, ollei á carretera e xa non estaba no medio das amigas. De novo volvin a cabeza cara a Capela e un calafrío fíxome estarrecer naquel serán de abafo. Pero a Santa xa non estaba alí.
Aquela noite non durmin, pero hai noites que ata non sofres por non durmir e, esa foi unha delas. Ata quixen rezar, como cando era pequeno, pero abofé que xa me esquencera ata da Santa María. Coa bombilla apagada soñei esperto e as pálpebras erguidas cal ollo avizor do mariñeiro en alta mar non foron capaces de pecharse. Dende aquel mencer comecei a desfollar a margarida e sempre me saía a boa, a do si. Ata que desfollei o utópico xardin enteiro. Tamén chegara o outono, os labregos terminaran a esfolla das espigas e o millo ateigaba os cabazos, as cousas como son.
Un domingo de mañá, tres meses e dezaseis días despois collin camiño do Faro. Escudriñei ó meu redor e sen verme ninguén, polo lado Norte, virei unha tella, recei un Nosopai e non sei cantas Aves Marías. Non me saíron aló moi enteiras, pero iso si, ían cheas de moita, moita, moita devoción pola conta que me tiña. De pronto, o vento cambeou e cos nervios din un Nome do Pai coa man esquerda mentres comezaba a baixada co Nordés de popa. E dixen para min: Ou hoxe, ou nunca, a Santa xa puxo a súa parte, agora "tócame" poñer a miña. A esta moza hai que "tocarlle", pero na celme do seu corazón e..., sen trompeta.