A OS NOSOS DEVANCEIROS

Cada noite á hora do paseo polo muelle, non podo evitar lembrarme dos nosos devanceiros. Miro ó Ceo estrelado e penso: ¡Canto daría eu para que os nosos ascendentes poideran ver este novo peirao, e, a Riveira, a Estada, o Xardín e o paseo marítimo deica ó Osmo!
Non hai dereito, dígolle á muller, eles que tantas penurias sofriron na vida e sen ter un pequeno abeiro para resgardar as súas chalaniñas, tiñan que ver agora o froito da súa sudor. Tan sequera unha hora, aínda que só fora dende o alto do Carral.
Deus o Creador, debía deixar ós que se foron, que visen o pobo que os veu nacer. E ata maxino que voltarían máis ledos para ese Ceo que tan gañado merecen. Ben pensado, o inferno xa o sofriron na vida.
Eu mesmo falo por min, cando recordo o recheo da Riveira comezando camiño da Arnela. Aquelas laxes da Estada todas ateigadas de estadas para secar o congro. O Río dos Pulpos na baixada do Campiño coa súa praiña, alí xogabamos apañando lapas, mexilóns e algún corlou, para facer asadas nas mesmas laxes despois de quentalas cunha boa cachela de carabullos e cascas cheas de piche que a marea deixaba ó baixar.
Despois da Casa do Práctico e do Petón das Gaivotas, aínda de recordo, viña outra ribeiriña baixo o solar do Biscoiteiro. Logo, a Rampla de Debaixo da Capilla, era o atraque dos botes para o desembarco e embarque dos centos de tripulantes de ducias de veleiros. A Rampla de Terra, a última, tivo e ten pouco fondo e rompe o mar con máis forza.
E, ó longo da que hoxe é a Axudantía e a Casa do Mar, un palo de barco era o “local social” dos mariñeiros xubilados, entreles o meu avó Torrado a quén alí sentado recordo. Tan sobado estaba das cueiras que brilaba sen barniz. Sempre o dixen, cando por esa casa loitei, que parecía un fado o erguerse no mesmo solar. ¡Que dirían eles se hoxe viran o verdadeiro Local Social froito do seu traballo! E aquelas roupas remendadas que non se sabía de que lenzo era a peza. Das boinas ruzas e roídas é mellor non falar.
Pero a mágoa meirande era que nin xubilados se podían sentir, iso non eixistía. Eles, os nosos mariñeiros, eran os vellos traballadores do Monólogo de C. Emilio Ferreiro:

“Agora tomo o sol. Pero até agora traballei cincoenta anos sin sosego. Comín o pan suando día a día nun labourar arreo. Gastei o tempo co xornal dos sábados, pasou a primavera, veu o inverno. Dinlle ao patrón a frol do meu esforzo i a miña mocedade. Nada teño. O patrón está rico á miña conta, eu á súa, estou vello. Ben pensado, o patrón todo me debe. Eu non lle debo nin sequera iste sol que agora tomo”.

.