DE CORMELLE A PORTOZÁS

Falábase nas Mareas  Vivas, que había un pequeno pique entre Portozás e Cormelle. ¡Que pouco sabían eles da nosa historia, nunca houbo dos pobos tan ben levados!. Estamos todo o día véndonos e nunca reñimos. Namais abrir o día, nos saudamos dende o Carral ata Santa Rosa. Mandámoslle Nordeste do bo, e para non ser menos, nos corresponden co seu Suroeste, ben feito, por certo.

Nunca houbo dous veciños que tanto se corresponderan. Como din no rural, ata nos tratamos de festa, que xa é dicir. Na Festa do Percebe, os convidamos e logo na Festa do Quince, nos corresponden. Solo temos unha teima coa Virxe do Carme: Nesa festa, os de Portozás poñen todo do seu lado a máis non poder. Pero iso si, na Procesión pola Ría, os visitamos e outro tanto fan eles con Cormelle.

Mais falan as meigas e trasnos -pois habelas hainas aínda que sen pano á curra e uñas largas- que temos casamento á vista. A noiva é de Portozás e o noivo de Cormelle. Levan anos, moitos, dende o 1920 tirándose os tellos. E foron chegando á vellés quedando solteiróns. Dormen de día e pasan a noite en véla. Como son tan velliños, non teñen estes móbiles de agora. E teñen que facerse ver con sinais na noite escura.

E sofren, sofren por non bicarse e darse un arrumaco nas noites de frío. Pero tres millas os separan e cando hai néboa nin unha chiscada de ollo. Prá colmo de males tampouco atopan padriño e madriña, pois, os seus vedraños hai tempo que se foron. E máis colmo,  están sen familia por ser unixénitos. Nas noites de branco luar, falaron por sinais, claro, de facer un xuntoiro á moderna. Pero xa non ousan dada a súa idade, ela, a noiva ten moito recate por aquilo do que dirán as malas linguas. E el, meu galanciño, ten complexo polo moito que ronca.

Pero o noivo, Roncudo da Pedra do Cabo, está farto de tanta soidade. E a noiva, Farola da Insua do Cabo, tamén vai chea de chiscarse o ollo e non ter quén lle enxugue as bágoas de tanto chanto. Malia isto, está a traba do seu segundo apelido: Cabo. Ou sexa, que deben ser algo curmáns e non saben se atoparan crego que os case polo parentesco. Grazas a Deus, que, por ser solteiros, están exentos da antiga oblata, menos mal.

E así están os pobriños sen comerse unha rosca, porque de percebes están que rebentan. Pero tamén lles teñen envexa aos percebes cando ven como “amañan a cousa” sen falla de ir ás percebas. E prá máis, baixo as súas narices. E eles poñéndose vermellos da carraxe espreitando dende o alto. Sobre todo ela, Farola, que ferve en tal ver. El, Roncudo, o pobriño xa non ferve. Pero pensa: “Quen fora percebe, disque son “irmanfroditas”. Esta palabra  escoitoulla a un “bioscólogho” que veu dende Boimorto a ver se era certo. E debía ser verdade porque cando chegou de volta ó coche iba albo en tal ver. Albo, mentras a loura moza que o acompañaba o miraba de esguello e con displicencia, entanto zugaba un percebazo da Pedra e rosmaba vermella: “Este percebe é un home, e un gato é un bicho, xa quixera eu que o meu home fora un percebe”.

Así as cousas, non me digades o cacho casamento de Farola e Roncudo. Todo Cormelle e Portozás de convidados e ben fardados, pieitados e con paxarela. Sería a voda da historia porque do século xa hai moitas, e, la mar me deixe se moito  duran. Que non saberán Farola e Roncudo vendo parellas tódalas noites e abaneando o  Ford Fiesta sen haber picha de temporal. O de “picha” é un dicir. Pero xa non hai respecto aos vellos.

Mais o casoiro vai ir adiante, xa hai padriños. Por parte do noivo, irá D. Afrodisio de la Arregadiña y Bustelo, o noso Alcalde de Cormelle, pero sin bastón. Está  viúvo, pero recalentón e de bo ver. Piéitase con ghomina e  arrecende a Varón Dandi que mola. E de madriña, a Alcaldesa de Portozás, Dona Urraca de Castrelo y Soesto. Tamén viúva, pero mui verde, véighana os demos. Disque foron vistos bailando Bachata e Reguetón con algo de Traketeo en Sta. Comba e deixaron á chavalada sen fala en tal ver. El é de esquerdas e ela das dereitas, pero vanse decantar polo “centro”, xa andan probando.

En canto ao menú: De primeiro, percebes ata tocarlle co dedo, faltaría mais, pero sen cachelos, as patacas atrancan moito. De segundo, un bo polbo da nosa Ría, tamén ata recunquear a ver se aos noivos lles fai ilusión. Logo, virá un churrasco con bos criollos, por aquilo de motivar á noiva. E de postre, pois, plátano de Canarias con nata e Pipermin, é moi sensual, polo de endulzar ben á parella. Xa por volta de tarde, e cando os noivos se vexan como a Lúa en Cuarto Menguante, unha boa chocolatada, por aquilo de aclarar quen somos  papeiros ou chiculateiros.

E por fin chegará o intre degoirado polos noivos. O da primeira noite. Roncudo, o pobriño, que xa está na pitopausia, todo coitado. E ela, Farola, tamén coa menos-pausia. Pero xa se sabe, elas sempre son máis valentes e a noiva tomará a iniciativa: “ A ver, ho, meu Roncudiño, que facemos?”. “Mira muller, ti que non sabes e eu que tampouco aprendín, o mellor é que durmamos”.

Era visto, con 96 anos, pasóuselle o arrós aos dous. De calquera maneira: Vivan os noivos, Farola da Insua do Cabo e Roncudo da Pedra do Cabo por fin durmirán xuntiños e quentes. O resto…, auga pasada non move muíño.