ERAN FILLOS DE COMENENCIA

Eles: Pepiño de Riba do Souto; Manoliño de Trás da Fonte; Joseíño da Agra de Baixo e tantos outros Leliños que ó mundo viñeron, naceran fillos de rico. Ou iso pensaron súas nais cando os pariron. E para máis mágoa sen irmáns, ou sexa, senlleiros. Unixénitos e fillos de comenencia.

Todo foi indo máis ou menos ben ata que chegou a pubertade. ¡Ai, velaí onde comezou o fado! Os pismerlos rapaces ían comezando a mosquear, ou sexa, a picarlle o bicho, dito sexa sen darlle máis voltas. E xa non durmían coma de nenos. Súas nais tampouco, tampouco pegaban ollo.

E comezou a misión, pero non a Santa Misión que daquela había, senón a misión de: non fora o demo que as súas reliquias foran caer en brazos de mozas pobres, sen predios, sen cabazos nin monte a pinos, sen bois e vacas, sen casa de seu ou ser fillas de pescos chalaneiros.

Nas noites de baile ou festa do Patrón, súas boas nais espreitaban na fiestra ata o albor se facía falla. Algunha ata lle quentaba a cama cun caneco de barro, ou se deitaba ela para quentarlla. ¡Non fora o demo que llela quentara unha mala moza filla de pobres!

E foron chegando a cuarentóns, pero súas nais cada día con máis teima en buscarlle unha comenencia que non daba chegado. Algún que outro tentou con filla de pobre e nunca el o fixera. Ningunha lles valía a aquelas nais tan busca noras. No fondo maxinaban que os seus rebentos vástagos eran uns adonis e os máis listos de cando á escola foran.

A vida foi indo no imparable tempo e aqueles comenencias foron quedando solteiróns. Cousa de seu. Mais ben estaban casemente casados coas nais no bo sentido da palabra. Os seus amigos da nenez foran casando, formando unha familia e con fillos mozos. Pero aquelas mamás, sen caer da burra. Ata que caeron, pero na cama de vellas e sen ter quén lles lavara a face, por non dicir o cú. Ou ferverlle unha auga con leite morno.

Seus pais e nais fóronse no seu tempo, acó ninguén queda. E velaí quedaron aqueles almas cándidas orfos, nin muller, nin fillos. E o mesmo cá un barco sen rumbo, cada un foi dar a onde Deus quixo. Mellor dito, o demo: uns caeron na ruína despois de ir gastándoo todo en viño e cervexa. Outros foron caer en aquelas mulleres de mala vida que súas nais ouxeveaban de esguello nos almanaques cando á cáneba ían mercar azucre e aceite dabondo, que, para algo eran de boa casa.

Agora, toda aquela herdanza de boa comenencia levouna o demo. Ou facenda que…, tantotén. E, paradoxas da vida, as pobres fillas de pesco chegaron a ricas, e, os tordaveas fillos de rico fardento, malviven pobres ata de solemnidade aínda que algún teña un bo retiro.

Pero non toda a culpa foi de súas nais, pois, cando a un home lle gusta unha muller non hai trén, vagademar nin furacán que o pare. Logo, non foi de extrañar que dende sempre e en fiadas e marmurios solo tiveran un mote: Conapeiros.