AOS CORMELÁNS NA DIÁSPORA. BOA NOITE.

Boa noite, meus amigos: Hoxe no noso Corme, o noso pobo, a nosa vila, estamos todos. Todos os que estamos, máis os que dende a diáspora están asemade co corazón magoado por non estar fisicamente aquí.

Hoxe, meus, os que temos a sorte de estar aquí, rebousamos de ledicia vendo as faces, as caras cormeláns pasexándo de viños de bar en bar, baixo o ollo sempre avizor da nosa emblemática Fonte do Campo. A noite non pode estar mellor, mesmo parece que cantan os Anxos do Ceo.

Arestora, cando son as once, non se escoita un ren. Nin can nin gato. Nin coche rebirándo ó redor da Axudantía. Ata aló preto da unha que volverá a troula, cando as barrigas vaian cheas. E de novo a Fonte vestida de Papá Noel. ¡Que sería Corme sen a súa Fonte!

Parece que realmente é noite de paz, noite silandeira, noite onde as renxeiras quedan esquecidas e todo cormelán sorrí de ledicia. Dende a miña fiestra vexo pasar as rondas e estarrezo de emoción, sempre me pasa o mesmo nos días que Corme está ateigado dos seus fillos.

Nos sei o porqué, pero cada día vexo que a tiraxe do pobo vai tendo máis raiceiras. Ou máis ben o sei, as cidades son frías en tódolos sentidos da palabra, e, as persoas, os seres humanos necesitan agarimo, calor de lar, coñecerse entre si e pasexar sen medo polas ancestrais rúas que os viron nacer. Estar no pobo de un, é estar na casa de un.

Dicía eu hai uns anos neste mesmo blog, que estarrecía de soidade co despoboamento do pobo. Agora xa non penso o mesmo, Corme comeza a ter vida, unha vida distinta quizais, pero vida. Como en toda a sociedade, tamén no noso pobo hai un cámbeo de ciclo, un virar dos tempos, unha nova maneira de vivir. E a iso temos que acostumarnos, cousa que paseniñamente eu xa o vou facendo: esperar ao venres pola tarde, e, aquí están todos de novo. E así vánse os catro días restantes nun girapaldo.

Falaba no artigo de abaixo da señardade. ¡Que fermosa palabra, como tamén o é morriña! Iso é sentir á terra de un, á terra que nos viu nacer, á terra dos nosos ancestros. Se fermoso é querer a unha persoa, tamén o é querer a un pobo, ao pobo de un. Sentídevos ledos cormeláns por ese sentimento. E que non esmoreza na lonxanía. Dende aquí, dende a Fonte do Campo cando son as doce da noite do Nadal, quero facervos ulir a nosa maruxía, o golfe e a correada da Ribeira, as ondas do mar batendo na Praia da Arnela e do Osmo.

O pobo sigue aínda caladiño. Pero está desperto ata mañá sobor do mediodía. A noite, como vos dicía, promete francachela e ruada. Un ano é un ano e dous son un par. De hoxe nun ano.

P.D. Estou facendo tempo para escoitar, e que escoitedes utópicamente, as doce badaladas do Nadal.

Xa resoan. Feliz Navidad.

O CORME NOVO

Dicía eu dous capítulos máis abaixo que os nosos devanceiros debían ver o seu novo Corme, o froito do seu traballo, os recantos das súas pedras ribeireñas, as rúas cementadas e a nova fachada fronte á nosa Ría. E pasearían sen perderse pola Fontiña e o Gafote; O Campiño e o Carreixo da Man Peluda; O Recoste e A Paxariña; A Aimea e O Caramanchón; A Riloa e A Regadiña. Iso é o único que non cambeou, ese é o selo de identidade dun pobo con milenarias raigañas.
Eles, os nosos, sinalarían a súa ancestral casiña onde naceron e viviron, aínda que sen a cañeira ou o potín de diante da casa. ¡ “Xa non hai cortellos nin capoeiros e as portas non teñen postigos”!, dirían abradiados. “Canta limpeza diante das casas”!
“Tampouco hai porquiño nin galiñas e os vertedeiros non pichan pola caneta sobor do estrume da cañeira”! ¡ “Tampouco hai idoiros para facer caladas, e agora xa non se levan escoteladas, pois, non hai pelouros nos carreixos”! “E a Igrexa, pero se está do revés e o campanario é o mesmo!”.
Mais, que queredes que vos diga, meus lectores, serei un nostálxico, pero a foto que me dá arrepío e non me canso de ollala, é a anterga, de feito téñoa na pantalla do ordenata e pásome horas escudriñándoa. Sempre o digo, pero recordo casemente todo aquel Corme. Porque aquel é o Corme que me viu nacer e os dous xuntos medramos.
Moitas veces maxino en irme tamén para a Cruña, cando menos algúns días da semana. Mais de repente penso que un día fóra de Corme é un día perdido. Un mencer diferente e perder de ver ó serán como o Sol afunde no mar infindo aló pola Sarabia ou O Canto.
A veces non sei se te odio Corme de tan cheo que estou de ti, de verte esmorecer cada ano máis, de ver sempre as mesmas caras e ter que dar os bos días, de escoitar cada semana a campana tocando a morto antes de saír o Sol. E de tanto enterro, pois na Cruña malditún hai á vista, ou polo menos ninguén se entera nin escoita as campás tocando a tanatos.
Pero non, pode máis a forza de quererte que a de rexeitarte. Nas noites de claro e nidio luar, ollaría ás estrelas para verte reflectir nelas. Tería pesadelos en col da mellor almofada. Quero ruído, pero as silandeiras noites de Corme teñen o seu feitizo.
E ti xa o sabes Corme, son un morriñento e a señardade do teu embruxo magoaríame de tristura. Malia que esa mágoa tamén é outra meu Corme, cando ti eras vello eu era mozo. E agora -cal metáfora da vida- ti estás máis mozo, e…, eu vou indo máis vello.

OS BARQUIÑOS DA NOSA IGREXA

Dende hai anos sempre subo á tribuna para os actos relixiosos, non sei o porqué, agáx que me sinto máis relaxado. E milleiros de veces vin dende neno os emblemáticos Barquiños, un selo de identidade da nosa Igrexa, un símbolo tan de noso.
Mais foi onte, día de Sta. Lucía, unha misa de diario e coa penumbra da noite, cando ollándoos pensei para min: ¡Cantos bautizos, primeiras comuñóns, casamentos e caixetas de corpo presente víchedes baixo vós! Cantas xeracións! Cantos Cormes pasaron baixo as vosas quillas! O mesmo ca nós, os da miña xeración por debaixo do Sisargas na Praia da Arnela.
E cantos días ledos de festa saíndo a procesión e o pobo fardando coa roupa de festa! Canta historia baixo a súa bodega e ningunha en col da súa cuberta. E cavilei con mágoa e tristura, que vello vou, aínda os recordo coa proa ó revés, ou sexa, antes de dar a volta á Igrexa. Dende iso, os nosos Barquiños tamén aproaron cara o Altar, e, sempre dende a tribuna -antes e agora- somentes os vemos de popa.
Sentín arrepío e gañas de chorar, ó fin e ó cabo, estaba solo na tribuna e a luz chegaba amortuxada. E lembrei en sendo eu rapaz, as obrigatorias novenas de inverno cando os cregos cantaban –en Modo/menor, o de máis tristura- aquelas cantigas de poñer a pel de galiña: “Un chispazo que saliera, de los fuegos del infierno…”. E aqueles frades descalzos berrando o sermón a capela dende o púlpito, mentres lostregos, tronos e bátegas de chuvia facían estarrecer.
Pero xa me saín do guión, e, a cousa era falar dos Barquiños, que tampouco sei como se chaman, por iso os saliénto en maiúscula. O conto é que eles tamén capean o temporal de inverno, pois, co vento entrante polas portas e pendurando do teito, velos aí comezan a “traballar” como se na nosa Ría –a súa- estiveran fondeados e capeándo unha bagha de mar de Suroeste.
Os Barquiños seguirán buliñeándo sobor das nosas cabezas, cal ondas do mar infindo, e nós iremos pasando dunha xeracíon noutra, é a lei de vida. E dirán entreles coas antergas sinais de bandeiras: "Estes veñen sendo os retartaranetos dos nosos primeiros mariñeiros, que sorte tivemos ter de armador a Deus".

CHAMÁMBANLLE COCA COLA

Foi onte un pouco antes das nove da noite: “Ola, ti non eres Méndez?”. “E Torrado”, díxenlle eu. “”Pero, de verdade que non me coñeces?”, díxome. “Pois…, o sinto, pero non”, dixen de novo mentres escudriñándo naquel velliño con gafas e un tanto fraquiño, o meu maxin voaba a cen. Aquel home, sen dúbidas coñecíame ben, e eu, nin idea.
“Son Coca Cola, Suso, dáste conta agora?”. Non fixo falla máis e fundímonos nun abrazo. Agora mireino con forza, pero tampouco se me parecía ó compañeiro da mili, aquel regordete, tan ledo e tan bonachón. Sen embargo hai os mesmos anos e, el a min recoñeceume. Non teño perdón.
Malia que a conversa de seguido foi dar ó de sempre: a falar das enfermidades, do cancro e da quimio. Solo había pasado un minuto dende o comezo da aperta e xa estabamos falando das penurias. Cabrona vellés. Mentres, eu seguíao mirando, intentando atopar algúns rasgos faciales. E de certo comecei a recoñecelo, aínda que, se el non se me presenta, eu endexamais me decataría
Case nada, meus, hai 50 anos redondos dende aquilo. Eu era o neno da Compañía con 17 e eles, os da quinta, con catro máis cando embarcamos naquel tren de máquina de carbón dende a Coruña deica Parga-Guitiriz para facer os tres meses da instrucción. El era xa un home feito e para máis da Coruña, iso quere dicir que para aquel tempo tiña moito máis mundo ca min, de feito xa era empregado da devandita empresa.
Pero outra das mágoas, foi que non recordo o seu nome nin apelido, e, non tiven ousadía de preguntárllelo, doume vergoña. En certo xeito, sempre se facía chamar polo seu apodo. Que certa aquela frase que un día lin con respecto a como nos volvemos: "As cousas son como son, non como eran".
Era no Pazo da Cultura de Carballo, eu fora ó concerto da banda do Conservatorio con dous rapaces da miña banda. El, o meu amigo, ía coa súa neta que tamén toca na banda carballesa. Alí presentoume á súa dona e á filla, a nai da neta músico. Que cousas, Deus, esta vida é un contraste en tódolos sentidos! El, que foi empregado da Coca Cola dende rapaz, ten unha neta músico. E eu que nacín entre corcheas e solfa, e nelas sigo remexendo, a ningún dos meus descendentes.

-----------------------------------------------------------------------------------------
P.D. El é o que está ó meu lado, o terceiro pola esquerda. ¡Quen nos viu e quen nos ve, compañeiro amigo!